Zbiornik zaporowy Oymapınar

Region: 

Współrzędne GPS: 36.908600, 31.531700

Pod surowo i technicznie brzmiącą nazwą "zbiornik zaporowy Oymapınar" kryje się znane wielu turystom, którzy wypoczywali na Riwierze Tureckiej, malownicze sztuczne jezioro. Spopularyzowana przez biura podróży nazwa tej okolicy to Zielony Kanion, a sami Turcy promują ją jako Oymapınar Alternatif Turizm Bölgesi czyli Region Turystyki Alternatywnej Oymapınar. Kierunkowskazy o takiej treści zachęcają do zjechania z wiodącej wzdłuż wybrzeża śródziemnomorskiego trasy Antalya-Alanya w okolicach Manavgatu i sprawdzenia, co oprócz wypoczynku nad morzem ma turystom do zaoferowania południowa Turcja.

Stateczek wycieczkowy w Zielonym Kanionie

Rys przyrodniczo-techniczny

Historia zbiornika Oymapınar zaczęła się w momencie budowy na rzece Manavgat zapory noszącej właśnie nazwę Oymapınar (czyli Wyrzeźbione Źródło). Rzeka Manavgat, w czasach antycznych znana jako Til lub Melas, ma swoje źródła na zboczach gór Taurus, z których spływa do Morza Śródziemnego, w okolicach miasta Manavgat. Zaporę Oymapınar postawiono na niej w 1984 roku, w celu zapewnienia dostaw prądu miastom położonym wzdłuż wybrzeża. Druga zapora na tej samej rzece powstała dwa lata później, w jej dolnym biegu, i nosi nazwę Manavgat.

Zapora Oymapınar

Z technicznego punktu widzenia Oymapınar to zapora łukowa. Nazwa ta pochodzi od widzianego od góry kształtu konstrukcji - łuku wybrzuszonego w kierunku przeciwnym do nurtu przegrodzonej rzeki. Dzięki temu kształtowi znaczna część siły naporu wody jest przenoszona wzdłuż zapory na stanowiące podporę zbocza do­liny, a nie na jej dno. Cztery turbiny zapory Oymapınar generują w sumie prąd elektryczny o mocy 540 megawatów.

Zapora Oymapınar

Zapora ma wysokość 185 metrów i w chwili powstania była to trzecia najwyższa tama na terenie Turcji. Od lat 80-tych XX wieku zbudowano w kraju wiele zapór i tama w Oymapınar zajmuje obecnie piąte miejsce pod względem wysokości. Turystów z Polski może zaciekawić fakt, że zapora Oymapınar jest przeszło dwukrotnie wyższa od największej zapory w naszym kraju czyli Soliny (82 metry).

Spiętrzone przez zaporę wody rzeki Manavgat utworzyły sztuczne jezioro Oymapınar. Zbiornik ten ma powierzchnię 4,7 kilometrów kwadratowych, a jego całkowita pojemność wynosi prawie 700 tysięcy metrów sześciennych.

Zbiornik zaporowy Oymapınar

W ostatnich latach organizacje turystyczne i władze regionalne dostrzegły spory potencjał, który ukrywa się w pięknych, zielonych wodach jeziora Oymapınar i rozpoczęły rozwijanie na tym terenie obszaru turystyki alternatywnej. Po jeziorze można przepłynąć się statkiem, a nad jego brzegami powstało kilka restauracji. Zaczęły tu również zaglądać grupy zorganizowane, dowożone nad zbiornik autokarami i samochodami terenowymi.

Rzeka Manavgat

Zwiedzanie

Pierwszy, a dla wielu miłośników historii starożytnej najciekawszy, punkt wycieczki nad jezioro Oymapınar czeka tuż przy drodze dojazdowej, jeszcze przed wjazdem na teren elektrowni wodnej. Po prawej stronie drogi widać bardzo długi odcinek rzymskiego akweduktu, biegnący przez tereny uprawne.

Rzymski akwedukt w okolicy Oymapınar

Akwedukt ten, dostarczający wodę pitną do położonego na wybrzeżu miasta Side, został zbudowany w II wieku n.e., a w III wieku wyremontowany. Do naszych czasów zachowało się kilka odcinków tej budowli, która w czasach antycznych stanowiła dowód biegłości inżynierskiej Rzymian. Akwedukt biegł na odcinku około 30 km, a pomimo górzystego terenu, na którym go wzniesiono, przebiegał praktycznie w linii prostej. Na całą konstrukcję składały się 22 mosty. Znaczny fragment akweduktu stanowiło 16 tuneli, których łączna długość wynosiła aż 13 km.

Akwedukt rozpoczyna się przy źródle krasowym Dumanlı, największym tego rodzaju źródle na całym świecie. Dostarcza ono 1/3 całkowitej objętości wody spływającej w doliny pod postacią rzeki Manavgat. Aby uzmysłowić sobie wydajność tego źródła wystarczy wiedzieć, że co sekundę wypływa z niego aż 50 metrów sześciennych wody. Sama nazwa źródła - Dumanlı oznacza "Zamglone" i wywodzi się od wodnej mgiełki stale unoszącej się w miejscu, gdzie wody krasowe wypływają z ogromną prędkością na powierzchnię.

Rzeka Manavgat

Niestety wielbicieli antycznych budowli może zmartwić fakt, że pierwsze 3 km akweduktu znajdują się obecnie głęboko pod wodami zbiornika Oymapınar. Oprócz zachowanego odcinka przy zaporze Oymapınar warto zwrócić uwagę na położone dalej na południe fragmenty akweduktu w okolicach skrzyżowania z drogą do antycznego miasta Lyrbe oraz niedaleko miasteczka Side.

Tuż za akweduktem wjeżdża się na teren będący w posiadaniu tureckiego Zarządu Zapór czyli DSİ. Niech Was nie odstrasza ogrodzenie i budka strażnicza - aby pojechać dalej wystarczy uiścić symboliczną opłatę w wysokości 5 TL. Dalsza droga prowadzi pomiędzy ogrodzeniami aż do mostu nad rzeką Manavgat, z którego doskonale widoczna jest zapora Oymapınar.

Most nad rzeką Manavgat

Za mostem trzeba dokonać wyboru, ponieważ droga się rozwidla. Jeżeli pojedziecie w lewo, miniecie tunelem samą zaporę i dojedziecie do przystani statków wycieczkowych. Jadąc dalej w tym samym kierunku, po około 3 km dociera się do położonej przy końcu przejezdnej drogi restauracji z widokiem na jezioro zaporowe. Droga za przystanią stopniowo się pogarsza i zwęża, więc warto zastanowić się nad zasadnością takiego przejazdu, chociaż panoramy z punktów widokowych pozwalają docenić piękno gór Taurus i samego jeziora.

Zbiornik zaporowy Oymapınar

Jeżeli za mostem skręcicie w prawo, to warto zatrzymać się 100 metrów dalej, gdzie nad rzeką Manavgat znajduje się mała, kamienista plaża. Można tu wykąpać się w lodowato zimnej wodzie płynącej z gór - to atrakcja tylko dla zahartowanych! Pamiętajcie, że nurt rzeki jest bystry i zachowajcie szczególną ostrożność. Zresztą większość osób po zanurzeniu łydek rezygnuje z dalszych prób pływackich i wraca na brzeg w poszukiwaniu ciepła.

Kąpiel w rzece Manavgat

Jadąc dalej drogą na południe przecina się nowo wytyczony szlak wędrowny znany jako Melas Vadisi (czyli Dolina Rzeki Melas), prowadzący śladami karawan zmierzających w czasach seldżuckich z Antalyi do Konyi.

Szlak wędrowny Dolina Melas

Po około 7 km od skrzyżowania przy tamie Oymapınar dojeżdża się do kolejnego jeziora zaporowego. To zbiornik utworzony przez wspominaną wyżej zaporę Manavgat. Nad brzegami tego sztucznego jeziora działa kilka restauracji.

Jezioro zaporowe Manavgat

Dojazd

Dojazd do jeziora zaporowego Oymapınar nie jest możliwy transportem publicznym.

Samochodem: z trasy D400 łączącej Antalyę i Alanyę należy odbić na północ w mieście Manavgat, zgodnie ze wskazaniami brązowych tablic. Manavgat od zapory Oymapınar dzieli odległość około 30 km. Po drodze warto zajrzeć do wodospadów w Manavgacie oraz do ruin antycznego miasta Lyrbe.

Z wycieczką fakultatywną: w Side i Alanyi praktycznie wszystkie biura podróży sprzedają wycieczkę nad jezioro zaporowe - trzeba rozglądać się za ofertą wyjazdu do Zielonego Kanionu. Głównym punktem takiej wycieczki jest rejs po jeziorze wraz z możliwością kąpieli. Pojawiają się także oferty dla wędkarzy, ale doszły nas słuchy, że ryby słabo tam biorą.

Zbiornik zaporowy Oymapınar

Powiązane artykuły: