Cieśnina Bosfor (tr. İstanbul Boğazı) to cieśnina oddzielająca: dwa kontynenty - Europę i Azję, Turcję europejską (Rumelię) i Azjatycką (Anatolię) oraz historyczną, bardziej atrakcyjną turystycznie część Istanbulu od jego części azjatyckiej.

Bosfor, najwęższa na świecie cieśnina (jej szerokość waha się od 3700 metrów do zaledwie 700 metrów) wykorzystywana w żegludze międzynarodowej, łączy Morze Czarne z Morzem Marmara, które z kolei poprzez cieśninę Dardanele łączy sie z Morzem Śródziemnym. Kołową przeprawę przez Bosfor umożliwiają dwa mosty: Most Bosforski i Most Mehmeda Zdobywcy (Fatih Sultan Mehmet).

Strategiczne położenie Bosforu było zauważone już w starożytności. W greckiej mitologii heros Jazon umożliwił Grekom żeglowanie po Morzu Czarnym unieruchamiając głazy, które wcześniej groziły zmiażdżeniem przepływających okrętów.

W czasach nowożytnych od kontrolę nad Bosforem toczyła się wojna rosyjsko-turecka w latach 1877-1878, walczyły wojska w czasie pierwszej wojny światowej, a w czasie drugiej wojny światowej żądał dostępu i budowy radzieckich baz wojskowych nad Bosforem. Ta sytuacja była jedną z głównych przyczyn, dla których Turcja zrezygnowała z zasady neutralności na arenie międzynarodowej i w 1952 roku przystąpiła do NATO.

Przeczytaj o mieście położonym nad Bosforem - Istanbule.

Przeczytaj również o cieśninie Dardanele.