Selçuk

Współrzędne GPS: 37.948700, 27.373800

Region: 

Selçuk to urocze miasteczko położone nieopodal Kuşadası, w środkowej części wybrzeża Morza Egejskiego. Ściągają tu tłumy turystów, aby zobaczyć jedną z największych atrakcji archeologicznych Turcji - ruiny starożytnego miasta Efez.

Panorama Selçuku Panorama Selçuku ze wzgórza Ayasoluk

Jednakże niewielu podróżników zatrzymuje się tu na dłużej i dzięki temu miasto zachowało swój spokojny, małomiasteczkowy tryb życia, a przez centrum miasta nadal przejeżdżają ciągniki rolników, którzy wiozą rano swoje żony do pracy w polu.

Do pracy w polu wyrusza się w Selçuku skoro świt
Do pracy w polu wyrusza się w Selçuku skoro świt

Zarys historii miasta

Historia Selçuku sięga VI wieku naszej ery, kiedy to osadnicy zamieszkali w okolicach bazyliki świętego Jana, ale historia osadnictwa w pobliżu Selçuku jest o wiele starsza i nierozerwalnie powiązana z antycznym miastem Efez oraz z kultem bogini Artemidy.

Prace archeologiczne prowadzone na wzgórzu Ayasoluk wykazały, że było one zasiedlone we wczesnej epoce brązu (3000-2000 r. p.n.e.) oraz w środkowej epoce brązu (2000-1500 r. p.n.e.). Znalezione fragmenty ceramiki wskazują również na osadnictwo z okresu mykeńskiego, geometrycznego i archaicznego (1400-560 r. p.n.e.). W czasach osadnictwa greckiego wzgórze znane było jako Apasas.

Mykeńska ceramika ze wzgórza Ayasoluk z lat 1400-1300 p.n.e. - ekspozycja Muzeum Efeskiego w Selçuku Mykeńska ceramika ze wzgórza Ayasoluk z lat 1400-1300 p.n.e. - ekspozycja Muzeum Efeskiego w Selçuku

Najstarsza nazwa miasta Selçuk z czasów bizantyjskich brzmiała Ayios Theologos, z powodu świętego Jana, który mieszkał w tych okolicach i został pochowany na wzgórzu Ayasoluk. W czasach osmańskich miasteczko znane było jako Ayasoluk (tr. Ayasluğ), a nazwa Selçuk funkcjonuje od 1914 roku. Współczesna nazwa ma upamiętniać plemiona Turków Seldżuckich, które zaczęły najeżdżać te okolice od XII wieku n.e.

Twierdza na wzgórzu Ayasoluk Twierdza na wzgórzu Ayasoluk

Do 1954 roku Selçuk należał administracyjnie do Kuşadası, a w latach 1954-1957 do Torbalı. Niezależnym dystryktem został dopiero w 1957 roku.

Informacje praktyczne

Obecnie Selçuk liczy sobie zaledwie około 25 tysięcy mieszkańców, ale może zaoferować podróżnikom dobrą infrastrukturę turystyczną - restauracje, pensjonaty oraz niezłe połączenia komunikacyjne z resztą kraju.

Panorama Selçuku ze wzgórza Ayasoluk Panorama Selçuku ze wzgórza Ayasoluk

Noclegi

Selçuk dysponuje dobrze rozbudowaną bazą noclegową, obsługującą turystów przybywających tu, aby obejrzeć ruiny Efezu. Wybór pensjonatów jest imponujący, a ceny - przystępne, jednak osoby poszukujące opcji luksusowych powinny zatrzymać się w pobliskim Kuşadası.

Do najczęściej polecanych pensjonatów w Selçuku należą:

  • Jimmy’s Place (tel. 0 90 232 892 1982) - w dzielnicy Atatürk Mahellesi, przy ulicy 1016 Sokak No:19. Pensjonat jest przyjazny dla zwierząt, które mogą zamieszkać z właścicielami bez dodatkowej opłaty. Cena pokoju 2-osobowego ze śniadaniem w sezonie letnim wynosi 30 euro.
  • Akay Hotel (tel. 0 90 232 892 3172) - również w dzielnicy Atatürk Mahellesi, przy ulicy 1054 Sokak (przy meczecie İsa Bey). Ceny pokoi 2-osobowych zaczynają się od 20 euro.
  • Homeros Pension & Guesthouse (tel. 0 90 232 892 3995) - w tej samej okolicy, przy ulicy 1048 Sokak No:3. Pensjonat posiada taras widokowy, restaurację przygotowującą domowe posiłki oraz bar. Właściciele prowadzą także wynajem rowerów. Pokój dwuosobowy ze śniadaniem kosztuje 45 euro.
  • Atilla's Getaway (tel. 0 90 232 892 3847) - około 3 km na południe od centrum miasta, w pobliżu wsi Acarlar Koyu, przy drodze D550. Do dyspozycji gości pensjonatu jest basen, a właściciel oferuje pomoc w zorganizowaniu rozmaitych rozrywek, w tym - jazdy konnej i skoków spadochronowych. Pensjonat oferuje łóżka w sali wieloosobowej za 20 euro, pokoje dwuosobowe ze wspólną łazienką za zbliżoną cenę, pokoje dwuosobowe z prywatną łazienką za 25 euro oraz miejsca na polu namiotowym za 12 euro. We wszystkich przypadkach cena zawiera śniadanie oraz kolację.
  • Hotel Bella (tel. 0 90 232 892 3944) - przy ulicy Saint Jean Cadesi No:7. Pokoje umeblowane są w stylu osmańskim, a na dachu znajduje się taras z restauracją. Pokój dwuosobowy ze śniadaniem kosztuje od 40 euro.

Nieco wyższych cen należy spodziewać się w przypadku działających w Selçuku hoteli. Wśród najwyżej ocenianych przez gości znajdują się następujące placówki:

  • Amazon Petite Palace (tel. 0 90 232 892 3231) - w dzielnicy Atatürk Mahellesi, przy ulicy 1054 Sokak No:33. Pokój dwuosobowy ze śniadaniem kosztuje, w zależności od standardu, od 45 do 80 euro.
  • Ephesus Suites Hotel (tel. 0 90 232 892 6312) - w dzielnicy İsabey, przy ulicy Anton Kallinger Caddesi, zaledwie 250 metrów od ruin Artemizjonu. Pokój dwuosobowy ze śniadaniem kosztuje 80 euro, a przestronny apartament - 90 euro.

Większość hoteli i pensjonatów w Selçuku oferuje posiłki za dodatkową opłatą, transport do najciekawszych atrakcji turystycznych, usługi pralnicze itp. udogodnienia.

Ponadto w Selçuku działa kemping - Garden Camping (tel. 0 90 232 892 6165) - tuż przy centrum miasta, w dzielnicy İsabey, przy ulicy 2040 Sokak. Dysponuje własną restauracją, basenem oraz hotelem.

Centrum Selçuku Centrum Selçuku

Wyżywienie

W Selçuku znajduje się kilka restauracji i lokant godnych polecenia, oferujących dania tradycyjnej kuchni tureckiej po umiarkowanych cenach. W mieście jest również kilka barów i lokali serwujących napoje alkoholowe - skupiają się one wzdłuż ulic Kallinger Caddesi oraz Siegburg Caddesi, ale życie nocne jest znacznie ciekawsze w Kuşadası.

Zakupy i punkty usługowe

Duży targ spożywczy odbywa się w Selçuku co sobotę. Można wówczas zaopatrzyć się w świeże warzywa, owoce i sery. W okolicach stacji kolejowej podobny targ odbywa się we środy.

Biuro informacji turystycznej mieści się przy ulicy Agora Caddesi 35 i jest czynne od poniedziałku do piątku, od 8:00 do 12:00 i od 13:00 do 17:00.

Banki, bankomaty oraz kantory skupiają się wzdłuż ulic Cengiz Topel i Namık Kemal.

Co warto zobaczyć: 

Selçuk i jego okolice obfitują w miejsca ciekawe i warte zobaczenia. Największą atrakcją są oczywiście ruiny miasta Efez, położone około 3 kilometry od centrum miasta.

Biblioteka Celsusa w Efezie Biblioteka Celsusa w Efezie

Jeżeli już znajdziemy się w okolicach Efezu, warto odszukać położoną nieopodal ruin Jaskinię Siedmiu Śpiących (tr. Yedi Uyuyanlar), nekropolię z czasów bizantyjskich, w której możemy obejrzeć kilkadziesiąt grobowców skalnych. Z jaskinią wiąże się pobudzająca wyobraźnię legenda o młodych, prześladowanych chrześcijanach z Efezu.

Jaskinia Siedmiu Śpiących Jaskinia Siedmiu Śpiących

Po drodze do Efezu warto nieco zboczyć z trasy i zatrzymać się przy pozostałościach Artemizjonu - ogromnej świątyni poświęconej bogini Artemidzie. W starożytności uważano Artemizjon za jeden z Siedmiu Cudów Świata, ale obecnie niewiele pozostało z okresu dawnej świetności tej budowli - zaledwie jedna kolumna. Aż trudno uwierzyć, że kiedyś była to budowla większa niż Partenon w Atenach. Kult bogini-matki, Artemidy nazywanej również Kybele, był głównym motorem rozwoju Efezu i przyciągał w te okolice tłumy pielgrzymów.

Ruiny świątyni Artemidy Ruiny świątyni Artemidy

Historia Artemizjonu złączona jest również z dziejami świętego Pawła Apostoła, który mieszkał przez pewien czas w Efezie. Podczas swojego pobytu popadł w konflikt z lokalnym złotnikiem. Poszło o sprzedawane odwiedzającym okolice srebrne modele świątyni, która to praktyka kłóciła się z naukami chrześcijańskimi. Święty Paweł o mało co nie został osądzony i zabity, gdyż chciwość wzięła przewagę nad prawością i przestrzeganiem nakazów nowej wiary. Wkrótce potem apostoł wyjechał z Efezu.

Ruiny Artemizjonu natomiast znalazły zastosowanie podczas budowy bazyliki świętego Jana w Selçuku. Część kamieni wykorzystano nawet przy wznoszeniu kościoła Mądrości Bożej (Aya Sofia) w Konstantynopolu.

Bazylika świętego Jana na wzgórzu Ayasoluk Bazylika świętego Jana na wzgórzu Ayasoluk

Święty Jana przebywał w Efezie dwukrotnie: po raz pierwszy z Marią - matką Jezusa, którą obiecał się opiekować i która podobno zakończyła tu życie. Dom, w którym mieszkała (nazywany przez Turków Meryemana), znajdował się podobno na Wzgórzu Słowików (Bülbüldağı), położonym około 8 kilometrów od Efezu. Obecnie w tym miejscu znajduje się sanktuarium, które odwiedzają zarówno wierni, jak i ciekawscy turyści. Jeżeli planujemy odwiedzić to miejsce, pamiętajmy o stosownym ubraniu. Niestety nie docierają tu dolmusze, więc trzeba liczyć się z wydatkiem na taksówkę lub z dłuższym i stromym podejściem pod górę.

Ciekawym pomnikiem architektury muzułmańskiej jest natomiast w Selçuku meczet İsa Bey, zbudowany w 1375 roku. Reprezentuje on sobą przejściowy okres architektury anatolijskiej - post-seldżuckiej, ale pre-osmańskiej. Meczet udostępniany jest zwiedzającym poza godzinami modlitw.

Meczet İsa Bey w Selçuku Meczet İsa Bey w Selçuku

Drugim zabytkowym meczetem w Selçuku jest Ishak Bey Camii. Został on również zbudowany w XIV wieku, w okresie panowania lokalnej dynastii Aydınoğulları. Odrestaurowany w latach 2005-2006 budynek jest konstrukcją, której kopuła spoczywa na ośmiokątnej podstawie, a minaret jest wolno stojący.

Meczet Ishak Bey w Selçuku Meczet Ishak Bey w Selçuku

W centrum Selçuku można również zobaczyć kilka starych grobowców tureckich, tradycyjne domy osmańskie oraz pozostałości akweduktu, na których często przesiadują bociany. Ta potężna struktura, wzniesiona przez Rzymian, a odrestaurowana w okresie bizantyjskim, biegnie równolegle do ulicy İnönü Caddesi, po zachodniej stronie miasta. Obecnie to popularne miejsce romantycznych spacerów oraz spotkań w restauracjach i kawiarniach.

Grobowiec osmański w centrum Selçuku Grobowiec osmański w centrum Selçuku

Ukoronowaniem wizyty w Selçuku powinny być odwiedziny w Muzeum Efeskim, położonym w centrum miasta. Drugą placówką muzealną w okolicach Selçuku jest Muzeum Çetin, położone w pobliżu ronda przy plaży Pamucak. Jego ekspozycje poświęcone są etnografii i zawierają kolekcję lalek w strojach ludowych oraz wystawę poświęconym lokalnym tradycyjnym tańcom. W centrum Selçuku, przy ulicy Anton Kallinger Caddesi, działa ponadto Biblioteka Crislera, stworzona przez wybitnego amerykańskiego badacza o tym nazwisku i mogąca poszczycić się zbiorami poświęconymi Efezowi, historii starożytnej, biblijnej i islamskiej.

Ekspozycja Muzeum Efeskiego w Selçuku Ekspozycja Muzeum Efeskiego w Selçuku

W pobliżu Selçuku znajduje się malowniczo położona wśród wzgórz wioska Şirince, słynąca z produkcji win owocowych.

Wioska Şirince Wioska Şirince

Natomiast po południowej stronie miasta, przy drodze D550 prowadzącej do Aydın, działa Muzeum Kolejnictwa czyli Çamlık Tren Müzesi. To największa tego typu placówka w Turcji i jedna z największych w Europie. Wystawione są w niej 33 lokomotywy parowe oraz kilka wagonów pasażerskich, wśród których znajduje się ulubiona salonka Mustafy Kemala Atatürka. Muzeum czynne jest codziennie, od 8:00 do 19:00 (w zimie do 17:00). Bilet wstępu kosztuje 5 TL.

Kolejnymi atrakcjami regionu są mauzoleum Belevi z czasów hellenistycznych oraz górujący nad drogą dojazdową do Selçuku Kozi Zamek (tr. Keçi Kalesi).

Mauzoleum Belevi Mauzoleum Belevi

Oprócz atrakcji historycznych na odwiedzających Selçuk czeka szeroki wachlarz festiwali kulturalno-rozrywkowych, w tym słynne w całej Turcji zapasy wielbłądów czy też zapasy w oliwie.

Wielbłąd biorący udział w tradycyjnych walkach - zdjęcie z ekspozycji Muzeum Etnograficznego w İzmirze Wielbłąd biorący udział w tradycyjnych walkach - zdjęcie z ekspozycji Muzeum Etnograficznego w İzmirze

Jak dotrzeć?: 

Autokarem: bezpośrednio z İzmiru, Bursy i Stambułu, lub z wielu innych miast z przesiadką w Aydın.

Dworzec autokarowy w Selçuku Dworzec autokarowy w Selçuku

Dolmusz: z Kuşadası, İzmiru i Pamucak.

Pociąg: z İzmiru, ze stacji Basmane (7 kursów dziennie, 1,5 godziny jazdy), z przystankiem przy lotnisku Adnan Menderes. Pociąg jedzie z Selçuku dalej, do Denizli.

Samochodem: przez okolice Selçuku prowadzi autostrada İzmir-Aydın. Aby dotrzeć do Selçuku, należy z niej zjechać na wysokości miasteczka Belevi i przejechać w kierunku zachodnim około 12 km.

Z portowego Kuşadası do Selçuku prowadzi droga D515, a odległość to zaledwie 20 km.

Kierunkowskazy w Selçuku Kierunkowskazy w Selçuku

Powiązane artykuły: 

Powiązane relacje: