Hagia Sophia w Stambule

Współrzędne GPS: 41.008499, 28.980101

Położenie w mieście: 

Hagia Sophia, nazywana również Kościołem Mądrości Bożej, to jedna z najwspanialszych budowli wzniesionych przez człowieka. Obecnie w wybudowanym w VI w. gmachu mieści się muzeum, ale w trakcie swojej historii Hagia Sophia służyła dwóm religiom najpierw jako bazylika a potem jako meczet.

Aya Sofia

Położenie

Hagia Sophia leży w najstarszej części Istanbulu na cyplu Sarayburnu oddzielającym od siebie wody Morza Marmara, Bosforu oraz Złotego Rogu. Obecnie stojący budynek jest trzecim z kolei kościołem usytuowanym w tym miejscu - dwa poprzednie uległy zniszczeniu podczas zamieszek wybuchających co jakiś czas w Konstantynopolu. Od strony północnej Hagia Sophia graniczy z pałacem Topkapı i przylegającym do niego parkiem Gülhane. Na południe od Hagia Sophii znajdują się Hipodrom oraz Błękitny Meczet. Nieopodal wejścia do Hagia Sophii znajduje się także wejście do Cystern Yerabatan.

Historia

Hagia Sophia została zbudowana w szóstym wieku naszej ery na rozkaz cesarza Justyniana. Miała stanowić symbol wysiłków cesarza w kierunku odbudowy Cesarstwa Rzymskiego, tym razem ze stolicą w Konstantynopolu. Budowa gmachu została rozpoczęta 23 lutego 532 roku, a ukończono ją w 537 roku - trwała zaledwie 5 lat, 10 miesięcy i 10 dni. Cesarz Justynian wyznaczył do nadzorowania budowy fizyka Izydora z Miletu oraz matematyka Antemiusza z Tralles. Przez tysiąc lat Hagia Sophia była najwspanialszą świątynią świata chrześcijańskiego.

Budowa świątyni została dokładnie opisana przez Prokopiusza z Cezarei, jednego z najsłynniejszych historyków bizantyńskich, w pierwszym rozdziale jego dziele "O Budowlach" (gr. Περι Κτισματων).

Prawdopodobny wyglad Aya Sofia przed przekształceniem w meczet

Świątynia została ogołocona w trakcie czwartej krucjaty, kiedy to krzyżowcy złupili Konstantynopol. W latach okupacji Konstantynopola przez łacinników (1204-1261) Hagia Sophia przekształcona została w katedrę rzymskokatolicką.

Po zdobyciu Konstantynopola przez Mehmeta II Zdobywcę 29 maja 1453 roku, Hagia Sophia została przekształcona w meczet. Dobudowano wówczas pierwszy minaret, ufundowany przez Mehmeta II. Kolejne minarety zostały dodane przez jego następców.

Aya Sofia o zmierzchu

W 1935 roku Atatürk nadał jej status muzeum, którym jest do dzisiaj. W ostatnich latach trwają prace renowacyjne, mające przywrócić tej budowli jej dawną świetność.

Aya Sofia - wnętrze w czasie renowacji

Architektura

Hagia Sophia jest jednym z najwspanialszych przykładów architektury bizantyńskiej. Niestety w trakcie swojej długiej historii nie oszczędzono jej przeróbek, co powoduje, że dzisiaj budowla sprawia wrażenie amalgamatu wielu stylów. Tradycja muzułmańska i chrześcijańska mieszają się tu tak nierozłącznie, że trudno sobie wyobrazić jak oryginalnie wyglądał budynek.

Zwiedzanie

Muzeum Hagia Sophia jest otwarte dla zwiedzających we wszystkie dni tygodnia z wyjątkiem poniedziałków w godzinach od 10 do 17. Jeżeli chcemy uniknąć długiej kolejki przed kasą to najlepiej zjawić się przy wejściu 15 minut przed otwarciem. Niestety Hagia Sophia jest obowiązkowym punktem wszystkich wycieczek odwiedzających Istanbul, więc nie unikniemy tłumu turystów w środku.

Zwiedzanie nie powinno nam zająć więcej niż 2 godziny. Najwięcej informacji o Hagia Sophii znajduje się na plakatach zawieszonych w holu za głównym wejściem, warto więc zapoznać się z ich treścią.

W sezonie 2014 normalny bilet wstępu kosztuje 30 TL.

Obejrzyj galerię zdjęć z Aya Sofia.

Powiązane artykuły: