Południowo-wschodnia Anatolia to najbardziej orientalna część Turcji. Jej granice wyznacza okręg Gaziantepu na zachodzie i prowincji Şırnak na wschodzie.

Jest to biedny i stosunkowo mało rozwinięty gospodarczo region Turcji. Władze tureckie od lat próbują zmienić ten stan rzeczy inwestując ciężkie pieniądze w tzw. projekt GAP.

Przeczytaj więcej o projekcie GAP.

Rolnictwo

Gaziantep i Siirt to centrum uprawy orzeszków ziemnych, a Diyarbakır to turecka stolica arbuzów, które osiągają tutaj rekordowe rozmiary, a we wrześniu okoliczni rolnicy obchodzą nawet festiwal arbuza.

Ponadto w tym regionie Turcji uprawia się pszenicę, bawełnę, len, sezam, ciecierzycę, oliwki, figi oraz soczewicę.

Powrót do spisu treści

Przemysł

Południowo-Wschodnia Anatolia to najsłabiej rozwinięty i ciągle, pomimo ambitnych założeń projektu GAP, niedoinwestowany obszar Turcji, również pod względem produkcji przemysłowej. Przemysł w regionie skupia się wokół trzech miast: Batman, Gaziantep oraz Diyarbakır.

Najbardziej uprzemysłowione miasto regionu to bez wątpienia Batman, głównie ze względu na znajdujące się w jego okolicach złoża ropy naftowej, a co za tym idzie - obecność rafinerii tejże ropy.

Gaziantep słynie w całym kraju z wyrobu produktów skórzanych oraz obuwia. Dodatkowo mieści się tu cementownia. Natomiast w okolicach Diyarbakır wydobywana jest miedź, a samo miasto to ważny ośrodek produkcji jedwabiu.

Powrót do spisu treści

Kuchnia regionalna

Nieliczni podróżnicy, którzy docierają w te dalekie rubieże Anatolii, przybywają tu w poszukiwaniu przygody, dreszczu emocji lub śladów historii biblijnych. Tymczasem smakosze również nie będą rozczarowani południowym-wschodem Turcji, zwłaszcza jeżeli uwielbiają słodycze.

Specyfika kuchni regionalnej wynika zarówno z warunków klimatyczno-geograficznych, jak i kulturowych. Południowo-wschodnie obszary Turcji zamieszkuje liczna grupa ludności kurdyjskiej, a jednym ze sztandarowych dań pochodzenia kurdyjskiego są tak zwane Kürt köftesi - wegetariańska wariacja na temat słynnych tureckich mielonych (köfte). Kürt köftesi przyrządzane są z bulguru, cebuli i mięty oraz bardzo pikantnie doprawiane.

Od wieków ten region Anatolii leżał na skrzyżowaniu dróg prowadzących ze wschodu na zachód oraz z południa na północ, i w kuchni regionu wyraźnie widać, w jaki sposób wpływy kuchni arabskiej zostały połączone z typową kuchnią śródziemnomorską. Typowe składniki dań orientalnych, takie jak: humus, orzechy włoskie, cytryny i owoce granatu, są łączone w potrawach ze śródziemnomorskimi pomidorami i oliwą z oliwek.

Jeżeli zapytać dowolnego Turka o specjalności regionalne tej części kraju, z pewnością wspomni o dwóch smakołykach: lodach z Kahramanmaraş oraz baklawie z Gaziantepu.

Słynne lody z Kahramanmaraş, nazywane dövme dondurma ("bite lody"), znane w całym kraju, są produkowane na bazie mąki wytwarzanej z korzeni dzikiej orchidei (salep). Owa mąka sprawia, że lody są zdumiewająco elastyczne i ciągnące się. Sprzedawcy często demonstrują te zadziwiające własności lodów, wymachując nimi nad głowami kupujących. Inną specjalnością Kahramanmaraş jest Maraş biberi - tłuczona i mieszana z oliwą papryczka chilli.

Gaziantep to miasto pozbawione uroku właściwego innym miastom południowo-wschodniej Anatolii. Jeżeli już zdecydujemy się je odwiedzić, to głównym powodem będzie zapewne chęć spróbowania słynnej trójcy lokalnych przysmaków: pistacji, baklawy i künefe. Wielu Turków z pełnym przekonaniem zapewni nas, że baklawa z Gaziantepu, z dodatkiem miejscowych pistacji, jest najlepsza na świecie. Pistacje są tu również dodawane do innych deserów oraz mięs, potraw z ryżu i przystawek.

Künefe to, obok baklawy, najsłynniejszy deser pochodzący z Gaziantepu. Składa się z dwóch warstw kadayif (niteczek ciasta zanurzonych w syropie), sera oraz, oczywiście, pokruszonych pistacji.

Dania mięsne z Gaziantepu to, po pierwsze, fıstıklı kebabı, który w rzeczywistości wygląda bardziej na grilowane köfte obtoczone w pokruszonych pistacjach, niż na typowego kebaba. Drugie danie mięsne to içli köftesi, czyli mielona jagnięcina połączona z cebulą, obtoczona w bulgurze.

Jeżeli dojedziemy do miasta proroków czyli Urfy, warto spróbować Urfa kebabi, czyli lokalnej wariacji na temat kebaba z Adany. Ciekawostką jest tu również Ali Nazik kebabi - puree z bakłażana, połączone z jogurtem i czosnkiem, i podawane z mieloną wołowiną lub jagnięciną. Odważni podróżnicy mogą również skosztować çiğ köfte - surowego mielonego mięsa zagniatanego z bulgurem i podawanego z dodatkiem cytryny.

Diyarbakır, nieformalna stolica tureckich Kurdów, jest również stolicą tureckich arbuzów, które osiągają tu niespotykane gdzie indziej wymiary. Natomiast z lokalnych winogron, zamiast wina, wytwarza się tu pekmez - gęsty syrop wykorzystywany w wielu deserach.

Powrót do spisu treści

Przeczytaj więcej o miastach tego regionu: Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Harran, Kahta, Mardin, Midyat, Şanlıurfa, Siirt, Şırnak.

Przeczytaj więcej o zabytkach tego regionu: Arsameia nad Nymphaios, Dara, Göbekli Tepe, Merdis, Sultantepe, Tilmen Höyük, Tumulus Karakuş, Yesemek.

Sprawdź pogodę w Południowo-Wschodniej Anatolii.