Zgadzam się, że ta opinia jest stronnicza, ale taką miała być w założeniu - co uwzględnia przecież tytuł felietonu. Tym niemniej nawet prawdziwi podróżnicy mają prawo swoje zdanie wyrażać i nie każdy kraj musi się im spodobać, prawda? Nie jesteśmy bezkrytycznie zakochani w Turcji i zdajemy sobie sprawę z tego, że każdy kraj ma swoją specyfikę.

Jednakże, w naszym przypadku dostosowanie się do hiszpańskiego trybu życia nie miało szans powodzenia - proszę sobie wyobrazić, jak wytłumaczyć małym dzieciom, które z nami podróżowały, że prawdziwy ciepły posiłek, pierwszy tego dnia, będą mogły zjeść dopiero o 21...

Ponadto kuchnia hiszpańska zdecydowanie nie odpowiada naszym podniebieniom. Jedzenie w 30-40 stopniowym upale smalcu, tłustych pasztetów oraz lokalnej szynki czyli 'jamon' jest dla nas po prostu nie do zaakceptowania. Oczekiwaliśmy raczej dużej ilości świeżych warzyw i owoców, a otrzymywaliśmy smażone w głębokim tłuszczu 'tapas', serwowane z górą majonezu. Pomidory widywaliśmy w śladowych ilościach, i to zielonkawe... Najwięcej warzyw, wg naszych doświadczeń, zawierały w Hiszpanii potrawy serwowane w McDonald's, a to chyba nie zbyt dobrze świadczy o tamtejszej kuchni?

Nasza opinia o kuchni hiszpańskiej nie jest zresztą, wg naszych doświadczeń, odosobniona. Widzieliśmy podróżników różnych narodowości, także z krajów Europy zachodniej, który z trudem próbowali zjeść tamtejszy specjał, czyli paellę, zmagali się z niedogotowanym lub rozgotowanym makaronem i z niedowierzaniem studiowali przypaloną pizzę.

Proponowane powyżej dostosowanie się do lokalnych zwyczajów mogłoby zresztą mieć pewne uboczne, niepożądane konsekwencje. Nigdzie nie widzieliśmy tylu chorobliwie otyłych ludzi, co właśnie w Hiszpanii, kraju, który z racji klimatu mógłby słynąć z lekkostrawnej diety śródziemnomorskiej. Daleko idącym rozważaniem, które snuliśmy, jest wpływ wygnania żydów i muzułmanów z Hiszpanii w XV wieku na upadek tamtejszej sztuki gastronomicznej.

Co do realiów kuchni tureckiej, odnosząc się do komentarza Lukromana, to oczywiście, że również trafiały nam się potrawy niejadalne, zbyt mocno przesolone i po prostu niesmaczne. Jednakże były to odosobnione przypadki, najczęściej występujące w miejscach tłumnie nawiedzanych przez wczasowiczów. Jednak nawet w Alanyi czy Bodrum da się zjeść smacznie i, co najważniejsze, o każdej porze dnia. Nie zdarzyło nam się, żeby odmówiono nam podania posiłku nawet w środku dnia, gdy innych klientów było mało.

Oczywiście Ramazan to przypadek specjalny, ale przynajmniej po zachodzie słońca czekała na nas prawdziwa uczta. Zresztą część lokali jest nawet w tym czasie otwartych, przykładowo te przy trasach przejazdowych, ponieważ podróżnicy zwolnieni są z obowiązku poszczenia. Swoją drogą, Ramazan nie zawsze przypada w miesiącach letnich, co roku przesuwa się nieco na kalendarzu, więc za parę lat będzie wypadać na wiosnę, a potem - w zimie itd. Nie ma natomiast mowy o 5-godzinnej sjeście przez cały rok.

Co do niemożności pójścia na mszę, to nie jest ona w Turcji kompletna, w większych miastach działają kościoły chrześcijańskie. Z drugiej strony, nigdy nie pobierano od nas opłaty za możliwość zwiedzenia meczetu, a w Hiszpanii trzeba płacić za wstęp do kościołów poza godzinami mszy, i nie są to opłaty symboliczne.

Hiszpania w Sandałach nie powstanie również z drugiego, omawianego w felietonie, powodu - godziny i dni otwarcia tamtejszych zabytków są skandalicznie krótkie i nieprzewidywalne. Trudno w Hiszpanii o chorobę brązowych tablic, bo jest ich tam niewiele, a spontaniczne odbicie za ich wskazaniami z trasy skutkowało najczęściej odbiciem się od zamkniętego obiektu.