Alanya

Współrzędne GPS: 36.540199, 31.995001
Widok na Alanyę ze wzgórza zamkowego

Region: 

Dla wielu osób hasło "wakacje w Turcji" oznacza tylko jedno — wczasy w Alanyi. Co prawda Turcja to ogromny i zróżnicowany kraj, a na wybrzeżach czterech oblewających go mórz usadowiło się wiele kurortów i miejscowości wypoczynkowych, ale skojarzenie to jest jak najbardziej słuszne. To do Alanyi przybywa co roku najwięcej turystów z Polski, a jakość piasku na słynnej plaży Kleopatry staje się tematem wielu gorących dyskusji i kontrowersji, podobnie jak wybór najlepszego hotelu w tej okolicy oraz najmodniejszego w danym sezonie klubu nocnego.

Mamy nadzieję, że w poniższym tekście znajdziecie odpowiedzi na wiele nurtujących Was pytań dotyczących wypoczynku w okolicach Alanyi. Co więcej, wierzymy, że uda nam się przekonać Was do dokładniejszego poznania tego miasta i jego zabytków. Może nawet podejmiecie wyzwanie i poszukacie krasnoludów w niedalekiej jaskini, odwiedzicie ruiny zapomnianego antycznego miasta Syedra lub zadumacie się nad najnowszą historią Turcji w tzw. Domu Atatürka?

Osobom planującym wypoczynek w regionie Alanyi polecamy przewodnik Antalya, Side i Alanya w formie poręcznego ebooka.

Odwiedzając Alanyę warto pamiętać, że jeszcze w połowie XX wieku była to skromna wioska rybacka. Przez ostatnich kilkadziesiąt lat rozrosła się i uzyskała miano najważniejszego tureckiego kurortu. Przepiękne plaże, ciągnące się wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego, są zarazem błogosławieństwem, jak i klątwą Alanyi.

Błogosławieństwem, ponieważ przybywający do miasta wczasowicze przyczyniają się do jego rozwoju i wzrostu zamożności. Klątwą, ponieważ najazd tysięcy turystów pozbawił Alanyę aury wyjątkowości. Stała się kolejnym miejscem masowego wypoczynku, z dyskotekami, które grają muzykę taką samą, jak w Warszawie czy Londynie, i restauracjami serwującymi dania typowo brytyjskie czy skandynawskie. Na szczęście Alanya nie zatraciła całkowicie swojego uroku, trzeba go tylko uważnie poszukać, porzucając leżak na plaży Kleopatry lub zacisze hotelu z ofertą all inclusive.

Budynek z czasów osmańskich w Alanyi

Historia Alanyi

Pomimo ogromnej popularności, jaką cieszy się obecnie Alanya wśród wczasowiczów, liczba źródeł dotyczących jej historii jest stosunkowo skąpa. Najwyraźniej niewiele osób jest zainteresowanych dawnymi dziejami tego tętniącego muzyką dyskotekową kurortu, a szkoda! Historia Alanyi obfituje w nagłe zwroty akcji, a miasteczko doświadczało w swoich dziejach momentów ogromnej potęgi, aby wkrótce potem nagle zniknąć z kart historii na długi czas.

Dzieje najdawniejsze

Historia tego odcinka wybrzeża śródziemnomorskiego, na którym obecnie rozwinęła się Alanya, ginie w mrokach prehistorii. Przypuszcza się, że teren wzgórza na cyplu, gdzie obecnie wznosi się twierdza, będąca jednym z symboli Alanyi, był zamieszkany już w okresie hetyckim (czyli w II tysiącleciu p.n.e.). Dogodne warunki i ukształtowanie linii brzegowej sugerują, że naturalny port w Alanyi był wykorzystywany od najdawniejszych czasów, a historia sąsiednich miast, takich jak, chociażby, Side sięga co najmniej VIII wieku p.n.e. Co więcej, w pobliżu Alanyi, na terenie antycznej osady Laertes, badacze odnaleźli tabliczkę z inskrypcją w języku fenickim, datowaną na 625 rok p.n.e.

Na kartach historii Alanya pojawia się po raz pierwszy w IV wieku p.n.e., w tzw. "Periplusie Pseudo-Scylaxa" czyli opisie wybrzeża Morza Śródziemnego, stworzonym przez greckiego geografa. Natomiast najdawniejsze ślady fortyfikacji zamkowych na wzgórzu są datowane na okres hellenistyczny, po podboju tych ziem przez macedońskiego wodza Aleksandra Wielkiego. Jeden z jego spadkobierców, Ptolemeusz I Soter, sprawował luźną kontrolę nad tym odcinkiem wybrzeża, a faktycznymi władcami Alanyi byli przez długi czas piraci. W 142 roku p.n.e. mieszkańcy Alanyi udzielili poparcia uzurpatorowi do tronu rządzących Syrią Seleucydów, Diodotosowi. Ów władca, przybrawszy przydomek Tryphon czyli Wspaniały, przystąpił do rozbudowy Alanyi. Nie dane mu jednak było dokończyć tego dzieła, gdyż został pobity w kilku bitwach przez Antiocha VII Sidetesa. Opuszczony przez swoje oddziały popełnił samobójstwo, a tereny przez niego kontrolowane, wraz z Alanyą dostały się pod kontrolę jego rywala — Antiocha VII. Podczas jego rządów dokończona została budowa twierdzy w Alanyi oraz portu, rozpoczęta przez Diodotosa.

Okres rzymski i bizantyjski

Rzymianie umocnili swoją pozycję w Azji Mniejszej po 133 roku p.n.e., kiedy to odziedziczyli Królestwo Pergamonu, zapisane im w testamencie przez ostatniego władcę tego państwa. Drzazgą w rzymskim oku okazali się cylicyjscy piraci, nadal aktywnie działający na wodach wzdłuż wybrzeża śródziemnomorskiego. Ostatecznie kres świetności procederowi pirackiemu położył Pompejusz Wielki, który w 67 roku p.n.e. rozgromił flotę piracką w bitwie pod Korakesionem, jak nazywano wówczas Alanyę. Przez wiele wieków natomiast nierozwiązanym problemem regionu były najazdy ludu Izauryjczyków, zamieszkującego nieodległą krainę znaną jako Cylicja Górzysta. Co więcej, lokalna ludność regularnie buntowała się przeciwko rzymskiej kontroli, a jej największe powstanie trwało od 404 do 408 roku n.e.

Według lokalnej legendy, niepotwierdzonej przez źródła historyczne, ale chętnie wspominanej przez lokalnych przewodników, to właśnie w Alanyi rzymski wódz Marek Antoniusz poślubił Kleopatrę. W dowód wielkiej miłości miał jej podarować to miasto w prezencie ślubnym. Na pamiątkę tego wydarzenia najpiękniejsza plaża w mieście nosi nazwę Plaży Kleopatry. Bardziej pragmatycznie nastawieni zwolennicy tej legendy wspominają, że wyborem Alanyi nie kierowała jej malowniczość, ale bogate lasy cedrowe, źródło wspaniałego budulca dla floty wojennej.

Po rozpadzie Imperium Rzymskiego na część zachodnią i wschodnią Alanya pozostawała przez wieki pod kontrolą Bizancjum, ale przodującą rolę w regionie odgrywało wówczas Side. W VII wieku w tym regionie Azji Mniejszej pojawili się Arabowie, co zmotywowało bizantyjskich władców do odbudowy i umocnienia fortyfikacji w Alanyi. Po przegranej bitwie pod Manzikertem Bizancjum utraciło znaczne tereny Anatolii, w tym — Alanyę, na rzecz plemion seldżuckich. W 1120 roku, za panowania cesarza Jana II Komnena, Alanya powróciła w granice Bizancjum.

Rządy tureckie

Po zdobyciu Konstantynopola przez rycerzy IV krucjaty w 1204 roku, przyszłość znacznych obszarów Azji Mniejszej stanęła pod znakiem zapytania. Alanya znalazła się pod przejściową kontrolą Ormiańskiego Królestwa Cylicji i to spod panowania Ormian przeszła w 1221 roku bezpośrednio pod kontrolę turecką. Miasto podbił wówczas seldżucki sułtan Alaeddin Keykubat, któremu tak spodobała się ta okolica, że uczynił miasto swoją zimową stolicą. Nic dziwnego, zima w Konyi - stolicy seldżuckiej, położonej na Wyżynie Anatolijskiej, to nie przelewki, temperatury spadają tam aż do -25 stopni Celsjusza.

Alaeddin Keykubad nakazał intensywne prace budowlane w Alanyi, za jego panowania ponownie rozbudowano twierdzę na wzgórzu, wzniesiono słynny symbol miasta - Czerwoną Wieżę oraz pierwsze seldżuckie stocznie na wybrzeżu śródziemnomorskim. Miasto stało się ważnym portem morskim, dzięki któremu Seldżucy prowadzili intensywną wymianę handlową z Egiptem i miastami włoskimi. Ponadto Alanya, jako ulubienica sułtana, została ozdobiona przez liczne ogrody i pawilony, położone poza obrębem murów obronnych.

Niestety, okres stabilności i rozkwitu miasta nie trwał długo. Już w 1242 roku, w bitwie pod Köse Dağ Mongołowie rozgromili siły seldżuckie, co spowodowało rozdrobnienie dzielnicowe znacznych obszarów Anatolii. W burzliwym okresie, który trwał przez 200 lat, od połowy XIII wieku do połowy XV wieku, kontrolę nad Alanyą sprawowali zarówno lokalni władcy tureccy z rodu Karamanidów, jak i chrześcijańscy władcy Cypru oraz mamelucy z Egiptu. Ci ostatni nabyli Alanyę od Karamanidów za 5 tysięcy złotych monet.

Ostatecznie, w 1471 roku, generał Gedik Ahmed Pasza wcielił Alanyę do rozrastającego się Imperium Osmańskiego. Główne źródło dochodu miasta, handel drewnem, dotychczas zarządzane przez Wenecję, zostało zmonopolizowane przez Osmanów w 1477 roku. W 1608 roku Alanya odparła atak morski, przeprowadzony przez Zakon św. Stefana Papieża i Męczennika, założony przez księcia Kosmę Medyceusza z Florencji.

Od XVI wieku postępował stopniowy schyłek świetności Alanyi, spowodowany powstaniem nowych morskich tras handlowych, prowadzących z Europy wokół Afryki do Indii. Pod koniec XVI wieku, według wykazów podatkowych, Alanya utraciła status miejski. Odwiedzający w II połowie XVII wieku Alanyę podróżnik Evliya Çelebi wspominał o zachowanym w dobrym stanie zamku, ale również o zrujnowanych przedmieściach miasta. W XVIII i XIX wieku w Alanyi powstały luksusowe wille, wznoszone dla lokalnych możnowładców, ale region cierpiał z powodu zastoju oraz był regularnie gnębiony przez bandytów z gór Taurus.

Po poniesionej podczas I wojny światowej przez Imperium Osmańskie druzgocącej klęsce obszar Pamfilii wraz z Alanyą został przyznany Włochom. Do terytorium Turcji włączono go ponownie po podpisaniu traktatu w Lozannie, w 1923 roku. Zamieszkująca samo miasto oraz jego okolice ludność grecka została wówczas, na podstawie postanowień traktatu, przesiedlona do Grecji, gdzie osiedliła się w pobliżu Aten, w miejscowości o nazwie Nea Ionia.

Przełomowe dla przyszłości miasta okazało się niespodziewane odkrycie, dokonane podczas budowy portu w 1948 roku. W trakcie prowadzonych prac odsłonięto wejście do położonej u stóp wzgórza zamkowego jaskini Damlataş. Rzekome właściwości zdrowotne panującej w tej jaskini atmosfery zaczęły od lat 60-tych XX wieku przyciągać kuracjuszy i turystów, na początku tureckich, a następnie — międzynarodowych. Stopniowo znaczenie samej jaskini zmalało, a Alanya stała się znaną miejscowością wypoczynkową. Jej popularność znacznie wzrosła po powstaniu międzynarodowego portu lotniczego w Antalyi. Obecnie Alanya jest nieformalną letnią stolicą Turcji — tak jak niegdyś była zimową stolicą Seldżuków.

Widok na plażę Kleopatry z Twierdzy Wewnętrznej w Alanyi

Nazwa miasta

Najdawniejsza udokumentowana nazwa miasta to Korakassa, co w języku luwijskim oznaczać ma Wystające Miasto. Grecy używali dla określenia tego miejsca słowa Korakesion, a Rzymianie — Coracesium, a obie te nazwy są wyraźnym zniekształceniem luwijskiego oryginału.

W czasach bizantyjskich przyjęła się nowa nazwa — Kalonoros czyli Piękna Góra. Zarówno luwijskie, jak i bizantyjskie określenie stanowią nawiązanie do najbardziej charakterystycznej cechy geograficznej osady czyli wysuniętego w morze cyplu, na którym stoi potężna twierdza.

Włoscy żeglarze używali natomiast nazwy Candelore, ale ostatecznie przyjęło się określenie z czasów seldżuckich — Alaiye. Przetrwało ono aż do lat 30-tych XX wieku. Odwiedził wówczas miasto pierwszy prezydent Turcji, Mustafa Kemal Atatürk, który nakazał zmianę jego nazwy na Alanya. Oficjalne wyjaśnienie tej decyzji opiera się na argumentacji, że słowo to było lepiej dostosowane do zapisu w alfabecie łacińskim, świeżo wprowadzonym na terenie Turcji. Nieoficjalnie mówi się natomiast o pomyłce telegrafisty, który miał taką właśnie nazwę przesłać Atatürkowi.

Powrót do spisu treści

Orientacja

Alanya położona jest na wybrzeżu Morza Śródziemnego, na terenie krainy zwanej tradycyjnie Pamfilią. Najbardziej charakterystycznym punktem orientacyjnym miasta jest wysunięty głęboko w morze cypel, na którym znajdują się pozostałości dawnej twierdzy (tr. Alanya Kalesi). Ponieważ w kierunku północnym od miasta przebiega potężne pasmo gór Taurus, rozwój terytorialny Alanyi następuje głównie wzdłuż wybrzeża, na zachód i wschód od jego centrum.

Centrum miasta

Za ścisłe centrum Alanyi uznawane są okolice cypla zamkowego, a większość wczasowiczów przemieszcza się po mieście biegnącym ze wschodu na zachód bulwarem Atatürka (tr. Atatürk Bulvarı). To wzdłuż tej ulicy położonych jest najwięcej restauracji i sklepów nastawionych na gości zagranicznych, tutaj też znajdują się najważniejsze hotele miejskie Alanyi.

Stacja transformatorowa przy bulwarze Atatürka w Alanyi

Po zachodniej stronie wzgórza zamkowego od bulwaru Atatürka odchodzi uliczka Güzelyalı, przechodząca następnie w ulicę Damlataş. W okolicy, gdzie uliczki te krzyżują się z ulicami İsmail Hilmi Balcı oraz Sultan Alaaddin znajduje się skupisko ważnych z turystycznego punktu widzenia placówek. Po stronie północno-wschodniej stoi lokalne Muzeum Archeologiczne (tr. Alanya Arkeoloji Müzesi), a naprzeciwko niego - Biuro Informacji Turystycznej.

Tuż obok znajduje się przystanek autobusów miejskich, z którego można podjechać na szczyt wzgórza zamkowego. Dokładniejsze informacje dotyczące najważniejszych budowli położonych na terenie wzgórza zamkowego znajdują się w rozdziale poświęconym twierdzy w Alanyi. Na południowy-zachód od skrzyżowania położony jest niewielki park miejski (tr. Alanya Belediyesi 100. Yıl Atatürk Parkı), a przy nim — wejście do słynnej jaskini Kapiący Kamień (tr. Damlataş Mağarası).

Zabytkowa dzielnica Alanyi na wzgórzu zamkowym

W centrum miasta ulica Damlataş biegnie równolegle do głównego bulwaru miasta, po jego południowej stronie, i doprowadza do położonego u wschodnich stoków wzgórza portu statków wycieczkowych (tr. Alanya Yat Limanı). Z tej strony wzgórza również skupiło się kilka bardzo ważnych budowli, w tym najciekawsze zabytki z okresu seldżuckiego - Czerwona Wieża (tr. Kızıl Kule), stocznie (tr. tersane) i arsenał (tr. tophane).

Łodzie w porcie w Alanyi

Będąc w porcie warto przespacerować się sztucznym półwyspem (pirsem), wysuniętym głęboko w morze. Na jego krańcu stoi latarnia morska, a dodatkowo to z tego miejsca można zrobić najładniejsze zdjęcia portu i wybrzeża w Alanyi. Późnym wieczorem okolice portu zmieniają się w centrum rozrywkowe — to tutaj mieszczą się najmodniejsze i najgłośniejsze kluby noce, bary i dyskoteki w Alanyi.

Latarnia morska w Alanyi

Na północny-zachód od portu, przy końcu ulicy Portowej (tr. İskele Caddesi) i niedaleko Urzędu Miasta Alanya (tr. Alanya Belediyesi) znajduje się kolejny niewielki park, do którego ściągają miłośnicy kotów. Zwierzaki te mają nawet w parku swój Koci Dom (tr. Kedi Evi). Nieco dalej, w pobliżu pomnika Atatürka ulice prowadzące z cypla zamkowego dochodzą z powrotem do bulwaru Atatürka.

Po wschodniej stronie miasta najważniejszym obszarem interesującym turystów jest bazar, którego teren rozciąga się na północ od bulwaru Atatürka. W tej części miasta położone są także sklepy odzieżowe reprezentujące nieco wyższą półkę w porównaniu z licznymi stoiskami oferującymi oryginalne, tureckie podróbki zachodnich marek.

"Oryginalne" ubrania znanych marek - stoisko w Alanyi

Najsłynniejsza plaża Alanyi, czyli plaża Kleopatry (tr. Kleopatra Plajı) rozpoczyna się przy jaskini Damlataş i ciągnie się przez 2,5 km na zachód, aż do punktu, w którym bulwar Atatürka zbiega się z trasą przelotową D400. Około 2 km dalej w kierunku zachodnim zlokalizowana jest nowa marina jachtowa w Alanyi, działająca od 2011 roku.

Plaża Kleopatry w Alanyi

Po wschodniej stronie wzgórza zamkowego rozpoczyna się natomiast druga plaża miejska, czyli plaża Kejkubada (tr. Keykubat Plajı). Ciągnie się ona na odcinku aż 12 km, do miejscowości Kargıcak, ale jest stosunkowo wąska i cieszy się mniejszym uznaniem wśród doświadczonych plażowiczów niż słynna "Kleopatra".

Plaża Kejkubada w Alanyi

Powrót do spisu treści

Główne trasy przejazdowe

Główną osią komunikacyjną prowadzącą przez środek miasta jest bulwar Atatürka (tr. Atatürk Bulvarı). Po zachodniej i wschodniej stronie Alanyi bulwar ten łączy się z trasą przelotową D400, łączącą Alanyę z innymi nadmorskimi miastami regionu. Po wschodniej stronie miasta bulwar ten zmienia nazwę na Ahmet Tokuş Bulvarı. Jeżeli zamierzacie przejechać przez Alanyę bez zatrzymywania się w jej centrum, to powinniście kierować się właśnie na trasę D400, która na terenie Alanyi nosi po prostu nazwę Obwodnica (tr. Çevre Yolu).

Obwodnica ta przebiega łukiem po północnej stronie Alanyi. Od zachodniej strony rozpoczyna się rozwidleniem na bulwar Atatürka 2,5 km od centrum, przy charakterystycznym pomniku seldżuckiego sułtana Alaeddina Keykubata, stojącym na terenie malutkiego parku noszącego imię tego władcy (tr. Alaaddin Keykubat Parkı). Nieco dalej mija się po południowej stronie dworzec autokarowy w Alanyi (tr. Alanya Otogarı).

Obwodnica wiedzie na wschód, a w czasie jazdy po jej północnej stronie widać zbocza gór Taurus, których dolne partie zostały już wykorzystane pod zabudowę miejską. Od obwodnicy odchodzi m.in. droga wiodąca na słynny taras widokowy (tr. Alanya Belediyesi Seyir Terası).

Przy obwodnicy położonych jest wiele sklepów i supermarketów, zarówno spożywczych, jak i odzieżowych oraz z wyposażeniem wnętrz. Największym z nich jest zlokalizowane we wschodniej dzielnicy miasta — Oba — centrum handlowe Alanyum.

Obwodnica schodzi na wybrzeże w dzielnicy Tosmur, gdzie zbiega się z nią bulwar Ahmet Tokuş. W tej okolicy znajduje się też skrzyżowanie z ulicą Zaporową (tr. Baraj Caddesi), prowadzącą wzdłuż koryta potoku Dim do słynnych restauracji rybnych i dalej, nad samą zaporę.

Nie wszystkie budynki w Alanyi są w świetnej kondycji

Powrót do spisu treści

Transport publiczny

Po terenie samej Alanyi najwygodniej jest przemieszczać się na piechotę — w przypadku krótszych odcinków oraz autobusami miejskimi. Tradycyjne tureckie współdzielone taksówki czyli dolmusze obsługują natomiast połączenia między Alanyą a okolicznymi miejscowościami wypoczynkowymi.

Autobusy miejskie w Alanyi działają na takich samych zasadach, do jakich przyzwyczajeni są turyści z Europy. Autobusy posiadają numery linii, jeżdżą po wytyczonych trasach, według ustalonego rozkładu i, co ważne, w przeciwieństwie do dolmuszy zatrzymują się tylko na wyznaczonych przystankach. Autobusy są także wyposażone w wyświetlacze, na których pojawiają się informacje o trasie przejazdu oraz o kolejnych przystankach. Do autobusu wsiada się przednimi drzwiami, płacąc za przejazd kierowcy.

Z punktu widzenia turysty najważniejsze linie autobusów miejskich to: nr 1 i 101 - kursujący wzdłuż całego bulwaru Atatürka i Ahmet Tokuş, nr 4 - wjeżdżający spod Biura Informacji Turystycznej na twierdzę, nr 8 - dowożący na taras widokowy w górach Taurus oraz nr 10 - jeżdżący nad rzekę Dim.

W Alanyi znajduje się także wiele przystanków taksówek, które oferują przejazdy zarówno w obrębie miasta, jak i o wiele dalej. W celu informacyjnym przy tych przystankach często wystawiono cenniki, które podają kwoty za najczęściej wybierane przez turystów przejazdy. Warto pamiętać, że są to propozycje cenowe i jako takie jak najbardziej podlegają negocjacjom.

Powrót do spisu treści

Ośrodki wypoczynkowe w okolicy Alanyi

Kupując w biurze podróży wczasy zachwalane jako wypoczynek w Alanyi warto się upewnić, czy faktycznie oferowany hotel znajduje się w samej Alanyi czy też w jednej z licznych miejscowości wypoczynkowych, ciągnących się wzdłuż wybrzeża na wschód i zachód od tego miasta. W ten sposób uniknie się rozczarowania faktem, że do głównych atrakcji turystycznych Alanyi jest jednak dość daleko. Chociaż, oczywiście, wiele osób, zwłaszcza tych, które poszukują spokoju i oddalenia od wielkomiejskiego zgiełku, zachwala sobie wypoczynek w tych nieco oddalonych od centrum Alanyi miasteczkach. W każdej z wymienionych poniżej miejscowości znajdują się sklepy, apteki i restauracje, a w wielu z nich odbywają się cotygodniowe bazary. Warto jednak wiedzieć, że w większości przypadków są to miasteczka żyjące głównie z turystyki, więc wszelkie oferowane w nich usługi są przygotowane specjalnie dla wczasowiczów, a poza sezonem letnim właściwie zamierają aż do kolejnej wiosny.

Jakie są odległości pomiędzy Alanyą a tymi miejscowościami? Większość z nich położonych jest na zachód od tego miasta, na odcinku wybrzeża ciągnącym się aż do Side. Najważniejsze zlokalizowane w tym kierunku ośrodki wypoczynkowe znajdują się w: Konaklı (13 km od centrum Alanyi), Payallar (16 km), Türkler (18 km), Avsallar (24 km), İncekum (27 km), Okurcalar (31 km), Kızılot (45 km) i Kızılağaç (48 km). Dwie ostatnie z wymienionych miejscowości znajdują się bliżej Side i Manavgatu niż Alanyi.

Na wschód od Alanyi znajduje się mniej ośrodków wypoczynkowych, ponieważ w tej okolicy góry Taurus zaczynają zbliżać się do wybrzeża, skutecznie powstrzymując zapędy deweloperów planujących postawienie kolejnego hotelu. Przy drodze wiodącej na wschód, do Gazipaşa, znajdują się: Kestel (10 km), Mahmutlar (12 km) i Kargıcak (15 km).

Połączenie komunikacyjne z Alanyą i z Manavgatem zapewniają wypoczywającym w miejscowościach na wybrzeżu turystom liczne minibusy, współdzielone taksówki czyli dolmusze oraz autokary. Z praktycznego punktu widzenia przy wyborze miejscowości wypoczynkowej, oprócz opinii o lokalnej plaży oraz o oceny tamtejszych hoteli, warto pamiętać o odległościach, jakie przyjdzie pokonywać dojeżdżając do interesujących nas zabytków i do samej Alanyi.

Osoby planujące udział w wycieczkach fakultatywnych, zwłaszcza tych dalszych, do Pamukkale i Kapadocji, może zainteresować kolejność zbierania przez autokary uczestników takich imprez. Zazwyczaj zbiórka rozpoczyna się od hoteli położonych na wschód od Alanyi, potem zabiera się gości z samej Alanyi, a na końcu — wczasowiczów z miejscowości znajdujących się na zachodzie. Wieczorem, po zakończonej wycieczce, kolejność dowożenia do hoteli ulega naturalnie odwróceniu — pierwsze wracają do hotelu osoby wypoczywające na zachód od Alanyi, a ostatnie — te z miejscowości wschodnich. W przypadku wycieczki, która rozpoczyna się bardzo wcześnie rano, na przykład o godzinie 4, a kończy późnym wieczorem, wczasowicze z ośrodków położonych na zachodzie mogą zaoszczędzić nawet 2-3 godziny, dłużej pospać i wcześniej wrócić do hotelu.

Powrót do spisu treści

Informacje praktyczne

Noclegi

Jeżeli planujecie spędzić na wypoczynku w Alanyi lub jej najbliższej okolicy jeden lub dwa tygodnie to najkorzystniejszą opcją noclegową najczęściej okazuje się wykupienie w jednym z biur podróży pakietu obejmującego przelot i pobyt hotelowy. Próby indywidualnej rezerwacji miejsca w hotelu figurującym w katalogu biura podróży oraz osobne poszukiwania przelotu do Antalyi mogą okazać się nie tylko nierentowne, ale i często niemożliwe. Większość z tych hoteli na długo przed sezonem wakacyjnym objęta jest rezerwacją miejsc dla grup zorganizowanych.

Jednak jeśli nie odpowiada Wam taka forma wypoczynku lub też zamierzacie spędzić w Alanyi niestandardowy okres czasu tj. zaledwie parę dni lub też wiele tygodni, to nic straconego. W mieście działa mnóstwo pensjonatów, niewielkich hoteli oraz tzw. apart otel czyli apartamentów do wynajęcia, wyposażonych w kuchnię i łazienkę, często z pralką.

Osiedla apartamentowców w Tosmur, dzielnicy Alanyi

Najciekawsze hotele w mieście należą do kategorii tzw. hoteli butikowych, oferujących gościom niezapomniany pobyt w odrestaurowanych zabytkowych domach z czasów osmańskich. Większość z nich położonych jest w dzielnicy Tophane czyli na wschodnim zboczu wzgórza zamkowego.

Chociaż w Alanyi działa kilka pensjonatów i niewielkich hoteli, coraz trudniej jest znaleźć wśród nich taki, który za niewysoką cenę oferuje przyzwoity standard i poziom czystości. Wielu podróżnych zachwala sobie poniższe pensjonaty i hotele, chociaż przy podejmowaniu decyzji o przenocowaniu w takim miejscu trzeba brać pod uwagę szybko zmieniające się realia turystycznej bazy noclegowej w mieście.

Wynajęcie apartamentu to popularny sposób na spędzenie wakacji w Alanyi, wybierany do tej pory głównie przez gości ze Skandynawii i Wielkiej Brytanii. Oferta na rynku hoteli apartamentowych jest szeroka, a oferowany standard — bardzo zróżnicowany. Jeżeli zamierzacie skorzystać z tej możliwości, to z pomocą przychodzą popularne internetowe systemy rezerwacyjne oraz działające na rynku lokalnym biura nieruchomości (tr. emlak ofisi).

Powrót do spisu treści

Wyżywienie

O znalezienie restauracji nie jest w Alanyi trudno — jest ich tu mnóstwo, ale zupełnie innym zadaniem jest odszukanie lokalu podającego typowo tureckie potrawy w rozsądnych cenach. Spacerując przez centrum miasta, wzdłuż bulwaru Atatürka, co krok napotyka się kolejną restaurację. Niestety lokale te niewiele mają wspólnego z autentyczną kuchnią turecką: podają dania kuchni międzynarodowej, w tym włoskiej, skandynawskiej i meksykańskiej, a właściwie potrawy tymi kuchniami inspirowane, które miejscowym szefom kuchni nie wychodzą najlepiej.

Z doświadczenia podpowiadamy, że najlepiej unikać jest wszystkich restauracji, które posiadają menu w kilkunastu językach, wśród listy napojów znajdują się alkohole, a na wystawie królują plastikowe repliki potraw. Tuż obok tych lokali działa także kilka oddziałów amerykańskich sieci fast-food czyli Burger King i McDonald's.

Wystawa plastikowych potraw w jednej z restauracji w Alanyi

Na szczęście scena gastronomiczna miasta nie ogranicza się do bulwaru Atatürka, wystarczy wejść w jedną z odchodzących od niego bocznych uliczek, aby znaleźć się w zupełnie innym świecie. Do wyboru są tu niewielkie jadłodajnie (tr. lokanta), nastawione na miejscową klientelę oraz świetne, chociaż drogie restauracje specjalizujące się w przyrządzaniu dań kuchni tureckiej z różnych regionów kraju.

Szaszłyk jagnięcy z restauracji Bolu Sofrasi w Alanyi

Największe skupisko barów i klubów nocnych znajduje się w okolicy portu, przy ulicach İskele i Gazipaşa. Późnym wieczorem lokale te przekształcają się w kluby nocne i dyskoteki.

Powrót do spisu treści

Zakupy

Bazary

Całe centrum Alanyi jest praktycznie wielkim centrum handlowym, przy głównych ulicach działają zarówno sklepy należące do znanych tureckich sieci odzieżowych, jak i mnóstwo stoisk z ubraniami, torbami i pamiątkami. Jednakże, żeby nieco lepiej zrozumieć turecki styl życia, warto jest wybrać się na prawdziwy bazar. W każdym tureckim mieście i miasteczku taki bazar się odbywa, najczęściej w trybie tygodniowym. Zjeżdżają się wówczas w dane miejsce lokalni producenci żywności, rolnicy i hodowcy oraz sprzedawcy rozmaitych towarów, od ubrań, przez naczynia po kosmetyki. Wizytę na bazarze należy traktować z przymrużeniem oka — pooglądać, zrobić zdjęcia, przeprowadzić degustację świeżych owoców oraz lokalnych specjałów, ale niekoniecznie wpadać w szał zakupów.

Bazar Piątkowy w Alanyi

Najsłynniejszy i największy bazar w Alanyi odbywa się w każdy piątek i nazywa się, stosownie, Cuma Pazarı czyli Bazar Piątkowy (36.544863, 31.999064). Sprzedawcy rozkładają swoje towary w centrum miasta, po północnej stronie Atatürk Bulvarı, naprzeciwko urzędu pocztowego. Dodatkowo, w każdą niedzielę odbywa się bazar na terenie położonym nieco dalej na północny-wschód, w dzielnicy Hacet Mahallesi (36.549276, 32.005264). Po wschodniej stronie miasta bazar odbywa się co wtorek jako Salı Pazarı, przy ulicy Yeni Hal, gdzie dodatkowo codziennie działa targ rybny (36.553517, 31.989695).

Jeżeli przegapiliście terminy bazarów w samej Alanyi albo zatrzymaliście się w hotelu poza jej centrum, to nic straconego. Każda większa miejscowość w okolicy ma swój bazar. Na wschód od centrum Alanyi bazary odbywają się w poniedziałki (dzielnica Oba), we czwartki (Tosmur) oraz we wtorki i soboty (Mahmutlar). Na zachód od Alanyi sprzedawcy zjeżdżają się we środy (Konaklı), w niedzielę (Avsallar) i w piątki (Okurcalar). Warto pamiętać, że ze względu na cykliczny i objazdowy charakter sprzedaży bazarowej często są to ci sami sprzedawcy, objeżdżający po kolei wszystkie okoliczne miejscowości w tygodniowym rytmie.

Punkty usługowe

Biuro Informacji Turystycznej znajduje się przy ulicy Damlataş nr 1 (36.543400, 31.988427), nieopodal Muzeum Archeologicznego i jaskini Damlataş. Biuro jest czynne w sezonie letnim (czyli od maja do października), od poniedziałku do piątku, w godzinach od 8 rano do 5 po południu.

Główny urząd pocztowy położony jest przy bulwarze Atatürka (36.544171, 31.995845), w samym centrum miasta. Oprócz znaczków na listy i pocztówki można w nim dokonać wymiany waluty na liry tureckie, z 2% prowizją.

Wymienić walutę można także w licznie działających przy bulwarze Atatürka kantorach, a przed dokonaniem transakcji warto jest porównać proponowane przez nie kursy dnia. W całym mieście bez problemu znajdziecie też bankomaty, najczęściej oferujące menu w kilku językach. Wybrane bankomaty oferują możliwość wypłaty nie tylko waluty tureckiej, ale również euro, funtów brytyjskich i dolarów amerykańskich.

W Alanyi działa dużo aptek, ale są one nieczynne w niedziele, za wyjątkiem nielicznych placówek pełniących wówczas dyżur. W tureckich aptekach większość leków jest dostępnych bez recepty, a ceny są bardzo umiarkowane.

Przy bulwarze Atatürka znajduje się także kilka prywatnych przychodni lekarskich, przygotowanych do obsługi cudzoziemców. Ich personel mówi w wielu językach, przygotowane są także wielojęzyczne formularze. Warunkiem przyjęcia przez lekarza jest okazanie ważnego ubezpieczenia zdrowotnego, a wiele placówek rozlicza się bezgotówkowo, poprzez bezpośredni kontakt z ubezpieczycielem.

Typowa prywatna przychodnia lekarska w Alanyi

Powrót do spisu treści

Co warto zobaczyć: 

Najważniejsze zabytki na terenie Alanyi położone są na górującym nad miastem wzgórzu zamkowym oraz w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Na samym wzgórzu można obejrzeć imponujące fortyfikacje należące do wielokrotnie przebudowywanej twierdzy, zajrzeć do zabytkowego meczetu Sulejmana oraz zrujnowanych bizantyjskich kościółków.

Zabytkowe mury obronne w Alanyi

Po wschodniej stronie wzgórza, przy porcie statków wycieczkowych, stoi najbardziej charakterystyczna zabytkowa budowla miasta czyli seldżucka Czerwona Wieża. W jej wnętrzu przygotowano skromną ekspozycję etnograficzną. Idąc dalej w kierunku południowym, tuż przy wybrzeżu można odnaleźć skrywające się pod wzgórzem dawne stocznie i arsenał, również zbudowane w czasach seldżuckich. Natomiast na zachód od wzgórza położona jest jaskinia Damlataş, od odkrycia której rozpoczął się turystyczny rozwój Alanyi.

Czerwona Wieża w Alanyi

Oprócz wspominanej powyżej wystawy etnograficznej, miłośnicy placówek muzealnych powinni odwiedzić w Alanyi niewielkie, ale znakomicie przygotowane Muzeum Archeologiczne, położone naprzeciwko Biura Informacji Turystycznej. Zgromadzone w nim eksponaty stanowią doskonałe wprowadzenie dla osób, które pragną dowiedzieć się więcej o zarówno o historii okolic Alanyi, jak i całej Turcji.

Poszukiwacze lokalnych ciekawostek mogą także odszukać tzw. Muzeum Atatürka (tr. Alanya Atatürk Evi Müzesi), zlokalizowane przy uliczce Rektör Sipahioğlu, w rzadziej odwiedzanej przez turystów centralnej dzielnicy Alanyi (36.548818, 31.999735). W tym zabytkowym, pochodzącym z XIX wieku budynku, zatrzymał się w 1935 roku na parę godzin pierwszy prezydent Turcji, Mustafa Kemal Atatürk. Wydarzenie to, z pozoru mało istotne, dobrze zapisało się w pamięci mieszkańców miasta. W 1987 roku właściciel budynku, Tevfik Azakoğlu, przekazał go Ministerstwu Kultury, a ono przekształciło domostwo w placówkę muzealną. Wystawione są w niej przedmioty osobiste należące niegdyś do Atatürka oraz kilka historycznych dokumentów. Na górnej kondygnacji zorganizowano ekspozycję etnograficzną.

Pomnik Mustafy Kemala Atatürka w centrum Alanyi

Dokładne opisy najważniejszych zabytków Alanyi znajdziecie w odrębnych, poświęconych im artykułach.

Alanya stanowi doskonałą bazę wypadową do wielu wycieczek krajoznawczych po okolicy. Warto pamiętać, że oprócz znakomicie znanych miejsc, takich jak Aspendos czy Side, w pobliżu Alanyi położone są ruiny wielu innych miast antycznych. Stosunkowo łatwe do odwiedzenia są pozostałości Nauli (w Mahmutlar, 14 km od Alanyi), Syedry (23 km na wschód od centrum) oraz Iotape (35 km na wschód).

Wytrwali poszukiwacze antycznych pamiątek mogą podjąć trudniejsze wyzwanie i spróbować dotrzeć do ukrytych w górach Taurus ruin Laertes (36.51146, 32.16621), Hamaxia (36.57837, 31.93939), Kolybrassos (36.86079, 31.96840) i Kasai (36.86079, 31.96840).

Niedaleko Alanyi skrywają się w górach Taurus dwie bardzo ładne jaskinie, przygotowane na przyjęcie zwiedzających. Pierwsza z nich to przestronna jaskinia Dim (tr. Dim Mağarası), a druga, nieco mniejsza, nosi nazwę jaskini Krasnoludków (tr. Cüceler Mağarası).

Jak dotrzeć?: 

Samolotem: najbliższe lotniska obsługujące ruch turystyczny na Riwierze Tureckiej położone są w Gazipaşa i w Antalyi. Lotnisko w Gazipaşa (44 km na wschód) jest nowe i stosunkowo niewielkie, a większość podróżnych przybywa do Alanyi przez lotnisko w Antalyi (125 km na zachód). Dokładniejsze informacje o tych lotniskach znajdują się w rozdziałach poświęconych Gazipaşa i Antalyi.

Autokarem: dworzec autokarowy w Alanyi położony jest po zachodniej stronie miasta (36.554164, 31.978258), w pobliżu otaczającej je od północy obwodnicy (tr. Çevre Yolu). Z tego dworca odjeżdżają autokary do odległych miast Turcji oraz kursujące na krótszych trasach minibusy. Najczęściej odjeżdżają stąd autokary do Antalyi (3 godziny) przez Manavgat (1 godzina) oraz do Adany (9 godzin) przez Anamur (3,5 godziny), Silifke (6,5 godziny) i Mersin (8 godzin). Z Alanyi można również pojechać autokarem do Ankary (10 godzin), Denizli - niedaleko Pamukkale (6,5 godziny), Göreme w Kapadocji (10 godzin), Konyi (5 godzin), Izmiru (9,5 godziny), Stambułu (15 godzin) i wielu innych miast.

Dworzec autokarowy w Alanyi

Samochodem: główna droga przelotowa przebiegająca przez Alanyę to trasa D400, wiodąca z wybrzeża egejskiego na daleki wschód kraju. Odległość do leżącej na zachodzie Antalyi wynosi 135 km, a do położonego pomiędzy Alanyą a Antalyą Manavgatu - 60 km. Wycieczka samochodowa na wschód, do Anamuru, wymaga pokonania 125 km, w dużej części krętą, górską drogą, a jeszcze dalej, do Adany - 430 km.

Aby dojechać samochodem z Alanyi do Kapadocji, należy kierować się najpierw w kierunku Manavgatu. Około 12 km przed tym miastem, w miejscowości Kızılağaç od trasy D400 odbija wiodąca na północ trasa D695. Prowadzi ona przez góry Taurus do Konyi (217 km od tego skrzyżowania), w której należy kierować się trasą D300 na Aksaray i Nevşehir. Całkowita długość trasy z Alanyi do serca Kapadocji czyli miasteczka Göreme to aż 500 km.

Powiązane artykuły: 

Powiązane relacje: