Uzuncaburç

Współrzędne GPS: 36.581501, 33.926998

Region: 

Wśród niezliczonych miejsc o znaczeniu historycznym, położonych w górach Taurus w okolicach Silifke, Uzuncaburç wydaje się być najważniejszym, a zarazem - najpiękniejszym. Na terenie tej niepozornej wioski stoją pozostałości ważnego sanktuarium religijnego, noszącego niegdyś nazwę Diocaesarea. W okresie antycznym było to centrum kultu Zeusa Olbiosa, przyciągające z daleka pielgrzymów i pozostające pod pieczą mieszkańców pobliskiego miasta Olba. Znaczenie Diocaesari można przyrównać do roli, jaką pełniła świątynia w Didymie w stosunku do miasta Milet lub wyrocznia w Klaros dla mieszkańców kolonii jońskich na wybrzeżu egejskim.

Świątynia Zeusa Olbiosa w Uzuncaburç

Rys historyczny

W okresie hellenistycznym na tereny Cylicji dotarł grecki kult Zeusa, najważniejszego bóstwa z helleńskiego panteonu. Jak to często w historii religii bywa, postać Zeusa została tu utożsamiona z lokalnym bóstwem, w wyniku czego rozwinął się kult Zeusa Olbiosa, którego najważniejsze sanktuarium znajdowało się na terenie obecnej wsi Uzuncaburç. Wspaniała świątynia w porządku korynckim, wzniesiona tu w czasach panowania Seleucydów stanęła najprawdopodobniej w miejscu zajmowanym uprzednio przez sanktuarium poświęcone lokalnemu bóstwu.

Świątynia Zeusa Olbiosa w Uzuncaburç

W późniejszych czasach, w okresie rzymskim, wokół świątyni rozrosła się osada znana od 72 roku n.e. jako Diocaesarea. Z tego okresu pochodzi wiele zabudowań, których ślady zachowały się do naszych czasów. Należy do nich m.in. teatr, wspaniała brama oraz ulica kolumnadowa.

Teatr w Uzuncaburç

Prace archeologiczne

Wielu europejskich podróżników, którzy odwiedzili ten region Azji Mniejszej, trafiało do Diocaesarei. W 1890 roku świątynię Zeusa ujrzał J.T. Bent, który zasugerował, że powstała ona w II wieku n.e. Wniosek ten wyciągnął na podstawie porównań z innymi, podobnymi budowlami z Palmyry i Pompeiopolis.

Temenos świątyni Zeusa Olbiosa w Uzuncaburç

Kilka lat później do Diocaesarei dotarli R. Heberdey i A. Wilhelm, którzy odkryli na jej terenie inskrypcję z imieniem Seleukosa I Nikatora, jednego z dowódców w armii Aleksandra Wielkiego. Panował on w latach 312-281 p.n.e. nad wschodnią częścią imperium utworzonego przez tego macedońskiego władcę. Odkrycie to skłoniło badaczy do zrewidowania poglądów na datę powstania świątyni Zeusa. Dodatkowym argumentem za przypisaniem budowy świątyni Seleukosowi I była forma korynckich kapiteli kolumn świątyni.

Fragment architektoniczny znajdujący się przy świątyni Zeusa Olbiosa w Uzuncaburç

W XIX wieku ruiny antycznych budowli były w lepszym stanie niż obecnie - w późniejszym czasie wiele ich fragmentów zostało wykorzystanych przy budowie domostw mieszkalnych w Uzuncaburç. W 1970 roku stanowisko objęto ochroną państwową i większość z tych domów została opuszczona przez ich mieszkańców. Niektóre z nich zostały następnie rozebrane, ale wiele nadal stoi wśród ruin Diocaesarei.

Sarkofag leżący przy świątyni Zeusa Olbiosa w Uzuncaburç

Plany antycznego miasta stworzone w latach 1908 oraz 1925 nie obejmowały całego terenu. W 2002 roku wykonano ponowne pomiary stanowiska i sporządzono jego nowy plan, obejmujący nie tylko antyczne budowle, ale także współczesne zabudowania wsi Uzuncaburç.

Brama paradna w Uzuncaburç

Informacje praktyczne

Podobno za wstęp na teren ruin Diocaesarei pobierane są opłaty, jednakże podczas dwóch wizyt w 2013 roku nikt nie oczekiwał od nas kupna biletu.

Teatr w Uzuncaburç

Podczas wizyty w Diocaesarei warto wybrać się również do ruin miasta Olba, położonych 4 km na wschód. Dodatkowo warto zajrzeć po drodze do wioski Cambazlı (9 km na wschód od Olby).

Brama paradna w Uzuncaburç

Co warto zobaczyć: 

Pierwszą budowlą, jaką napotykają podróżni przybywający do Uzuncaburç z kierunku wybrzeża śródziemnomorskiego, jest wieża hellenistyczna, wzniesiona około 300 roku p.n.e. 600 lat później została ona odrestaurowana i włączona w pas murów obronnych, otaczających miasto.

Wieża hellenistyczna w Uzuncaburç

Przez wieś prowadzi droga, przy której położone są najważniejsze zabytkowe budowle Diocaesarei. Idąc nią od strony wschodniej najpierw dochodzi się do teatru z okresu rzymskiego. Niegdyś mogło w nim zasiadać do 2500 widzów.

Teatr w Uzuncaburç

Kierując się dalej na zachód przechodzi się pod stojącą nad drogą monumentalną bramą paradną (tr. Tören Kapısı).

Brama paradna w Uzuncaburç

Tuż za bramą, po prawej stronie mija się pozostałości antycznej fontanny czyli nimfeum.

Nimfeum w Uzuncaburç

Około 100 metrów za bramą paradną, po lewej stronie drogi stoi najważniejszy zabytek na terenie wsi - czyli pozostałości świątyni Zeusa Olbiosa. Była to pierwsza świątynia na terenie Azji Mniejszej, do dekoracji której zastosowano kolumny w porządku korynckim. W okresie wczesnochrześcijańskim budowlę przekształcono w kościół.

Świątynia Zeusa Olbiosa w Uzuncaburç

Przy zachodnim końcu drogi, 50 metrów za świątynią Zeusa, znajdują się pozostałości drugiej świątyni. Była ona poświęcona bogini ślepego losu Tyche, a wzniesiono ją w okresie rzymskim.

Świątynia Tyche w Uzuncaburç

Jeżeli przed dotarciem do tej budowli skręci się w prawo, w kierunku północnym, droga doprowadza do północnej bramy miasta.

Północna brama miejska w Uzuncaburç

Jak dotrzeć?: 

Transportem publicznym: z Silifke do Uzuncaburç kursuje kilka autobusów dziennie. Warto przed wybraniem się na wycieczkę sprawdzić godzinę odjazdu ostatniego autobusu w kierunku powrotnym.

Samochodem: najkrótsza trasa dojazdowa do Uzuncaburç prowadzi z centrum Silifke prosto na północ. Odległość, jaką należy przejechać to niecałe 30 km, a podczas wycieczki podjeżdża się z poziomu morza na wysokość 1200 metrów. Jednakże w 2013 roku trasa z Silifke była w remoncie i należało skorzystać z objazdu, a w wyniku tej operacji trasa przejazdu wydłużała się do 40 km.

Północna brama miejska w Uzuncaburç

Powiązane artykuły: 

Powiązane relacje: