Orhan Pamuk (wł. Ferit Orhan Pamuk) to jeden z najbardziej znanych współczesnych pisarzy tureckich. Obecnie zajmuje stanowisko profesora literatury porównawczej na Uniwersytecie Columbia. Jego dzieła zostały przetłumaczone na ponad pięćdziesiąt języków.
W 2006 roku za książkę "İstanbul: Hatıralar ve Şehir" (Stambuł: Wspomnienia i Miasto) został uhonorowany literacką Nagrodą Nobla dla "tego który w poszukiwaniu melancholijnej duszy swojego rodzinnego miasta odkrył nowe symbole przeplatania i zderzenia się kultur".
Jego najbardziej znana powieść to "Kar" (Śnieg) (2002, wyd. pol. 2006), której akcja rozgrywa się w mieście Kars. Została ona wydana w Polsce nakładem Wydawnictwa Literackiego. Nakładem tego wydawnictwa zostały wydane także powieści "Benim Adim Kırmızı" (Nazywam się Czerwień) (2000, wyd. pol. 2007) oraz "Yeni Hayat" (Nowe Życie) (1995, wyd. pol. 2008). W 2008 wydany został polski przekład wspomnień Orhana Pamuka "İstanbul: Hatıralar ve Şehir" (Stambuł: Wspomnienia i Miasto).
Orhan Pamuk urodził się w 1952 roku w Stambule. Wychowywał się w bogatej, lecz podupadającej rodzinie burżuazyjnej. Wspomnienia z tego okresu są zawarte w pamiętniku "İstanbul: Hatıralar ve Şehir" (Istanbul: Wspomnienia i Miasto) (2003) oraz częściowo w powieściach "Kara Kitap" (Czarna Książka) (1990) oraz "Cevdet Bey ve Oğulları" (Cevdet Bey i Synowie) (1982).
Orhan Pamuk uczył się w prestiżowym Robert College a następnie studiował architekturę na Politechnice Istanbulskiej, która jest jedną z najstarszych uczelni technicznych na świecie. Po trzech latach, w wieku 23 lat, studia te porzucił by zająć się pisarstwem i w 1976 roku ukończył Wydział Dziennikarstwa na Uniwersytecie w Istanbule.
Do trzydziestego roku życia Pamuk mieszkał z matką pracując nad swoją pierwszą, opublikowaną w 1982 roku, powieścią "Cevdet Bey ve Oğulları" (Cevdet Bey i Synowie). W marcu 1982 ożenił się z Aylin Turegen, wówczas studentką historii na Uniwersytecie Columbia. W 1985 r. opublikowana została jego powieść historyczna "Beyaz Kale" (Biały Zamek). W 1990 r. zdobyła ona nagrodę Independent Award for Foreign Fiction przyznawaną przez dziennik The Independent, co przyczyniło się do wzrostu jego popularności poza granicami Turcji.
W latach 1985-1988 jako stypendysta Uniwersytetu Columbia pracował nad swoją kolejną powieścią "Kara Kitap" (Czarna Książka), która ukazała się w 1990 r. Po tym okresie powrócił wraz z żoną do Istanbulu. W 1991 roku urodziła mu się córka Rüya (Sen). W 2001 roku rozwiódł się z Aylin Turegen.
W 2005 roku Orhan Pamuk otrzymał we Frankfurcie Nagrodę Pokojową Niemieckich Targów Książki (Friedenspreis des Deutschen Buchhandels) za swoją twórczość w której "Europa i islamska Turcja znajdują nawzajem dla siebie miejsce". Wśród polskich laureatów tej nagrody znaleźli się Janusz Korczak (1972, pośmiertnie), Leszek Kołakowski (1977), Władysław Bartoszewski (1986) oraz Karl Dedecius (1990).
W tym samym roku przeciw Orhanowi Pamukowi rozpoczęto postępowanie karne na podstawie artykułu 301 znowelizowanego w czerwcu 2005 kodeksu karnego. Przyczyną była jego wcześniejsza wypowiedź z lutego tego roku dla szwajcarskiego Das Magazin, dodatku tygodniowego do wielu gazet szwajcarskich, dotyczącej sprawy masowego ludobójstwa Kurdów i Ormian dokonanego przez władze Imperium Ottomańskiego. Zarzut obrazy armii tureckiej został wycofany w grudniu 2005, natomiast zarzut znieważenia tureckości został wycofany w styczniu 2006 r.
Wydawnictwo Literackie przygotowało dla polskich czytelników stronę poświęconą twórczości Orhana Pamuka.
Odpowiedzi
Nagroda Nobla
Wysłane przez Anonim (niezweryfikowany) w
Re: Nagroda Nobla
Wysłane przez Naczelny w
Komitet Noblowski przyznał Pamukowi nagrodę jako temu "who in the quest for the melancholic soul of his native city has discovered new symbols for the clash and interlacing of cultures". A native city dla Pamuka do Stambuł, a nie Kars, który jest opisany w powieści Śnieg.
Mruk