Pod nazwą Alara, często pojawiającą się w relacjach z wakacji w Alanyi, może kryć się kilka odrębnych miejsc i obiektów. Tutaj przyjrzymy się seldżuckiemu karawanserajowi noszącemu tę nazwę, ale warto pamiętać, że Alara to także nazwa przepływającego przy tym budynku strumienia, wznoszącego się nieopodal zamku oraz położonego w innej lokalizacji wodospadu.

Karawanseraj Alara Han określany jest jako najsłynniejszy i najlepiej zachowany ze wszystkich hanów na terenie Anatolii. W uznaniu jego piękna i historycznego znaczenia w 2009 roku został dodany do wykazu obiektów oczekujących na wpisanie do Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Zarys historii

Alara Han należy do kategorii tzw. karawanserajów sułtańskich, co oznacza, że jego budowę zlecił bezpośrednio sam sułtan, w tym przypadku - słynny Alaaddin Keykubad, zdobywca Alanyi. Umieszczona nad wejściem do karawanseraju inskrypcja podaje datę budowy - 1231 rok oraz imię tego sułtana wraz z jego przydomkiem - "władca lądów i mórz", który pojawia się także na Czerwonej Wieży w Alanyi.

Karawanseraj Alara jest drugim budynkiem tego typu na drodze między Alanyą a Antalyą, po Şarapsa Han i służył podróżnym przemieszczającym się wzdłuż wybrzeża śródziemnomorskiego oraz zmierzającym dalej w kierunku północnym, do seldżuckiej stolicy czyli miasta Konya.

W trakcie swego istnienia budynek pełnił rozmaite funkcje - oprócz schronienia dla podróżnych był wykorzystywany jako skarbiec i archiwum, a w okresie osmańskim działała w nim loża derwiszów. W połowie XIX wieku został porzucony i zaczął popadać w ruinę. Dopiero w 2001 roku przedsiębiorstwo z Ankary przeprowadziło gruntowny remont budowli i od tego czasu jest ona wykorzystywana jako centrum kulturalne oraz miejsce organizacji tzw. "nocy tureckich".

Architektura budynku

Karawanseraj zbudowano ze starannie ociosanych i połączonych bloków wapiennych, a ściany budowli mają aż 2 metry grubości. Nie jest to największy z karawanserajów, jego zewnętrzne wymiary to 35 na 45 metrów. Dla porównania - Şarapsa Han ma aż 62 metry długości.

Alara Han wyróżnia spośród innych seldżuckich karawanserajów najbardziej złożony plan architektoniczny, nazywany koncentrycznym. Oznacza to, że budynek składa się z centralnego dziedzińca otoczonego podwójnym pierścieniem pomieszczeń. Przyjmuje się, że pomieszczenia należące do pierścienia wewnętrznego służyły jako pokoje gościnne oraz magazyny towarowe, a pomieszczenia zewnętrzne - jako stajnie i warsztaty.

Ciekawie rozwiązany został problem oświetlenia wnętrza budynku - zapewniało je 79 lamp ze zbiornikami na oliwę w kształcie lwich głów. Lew był motywem dekoracyjnym często wykorzystywanym w architekturze seldżuckiej i miał symbolizować potęgę państwa. W przypadku Alara Han z lwimi głowami związana jest legenda. Otóż kamienne głowy sprawiają bardzo smutne wrażenie, co miało odzwierciedlać tęsknotę za domem i ojczyzną, często odczuwaną przez podróżnych. Podobno uśmiechały się one za każdym razem, gdy wędrowiec dotarł bezpiecznie do celu.

Informacje praktyczne

Karawanseraj Alara Han można zwiedzać w ciągu dnia bez konieczności wnoszenia opłaty. Wieczorami wstęp jest ograniczony w przypadku organizacji "nocy tureckich" i innych imprez kulturalno-rozrywkowych. Na miejscu dostępny jest darmowy parking.

Dojazd

Transportem publicznym: pod sam karawanseraj nie docierają środki komunikacji publicznej. Istnieje możliwość dojazdu dolmuszami lub minibusami kursującymi wzdłuż nadmorskiej trasy D400 na skrzyżowanie z drogą prowadzącą do Alara Han, ale dalszą część trasy (9 km) trzeba pokonać na piechotę lub liczyć na autostop.

Samochodem: z centrum Alanyi należy kierować się za zachód trasą D400 (kierunek Antalya/Manavgat). Po przejechaniu 30 km należy skręcić na północ w miejscowości Okurcalar. Skrzyżowanie oznaczone jest stosownym brązowym kierunkowskazem z napisem Alarahan. Po przejechaniu dalszych 9 km dojeżdża się pod karawanseraj Alara Han.