Dom Atatürka (tr. Atatürk Evi ve Müzesi) to placówka muzealna, której celem jest upamiętnienie wizyt, które w latach 30-tych XX wieku złożył w Antalyi pierwszy prezydent Turcji. Co prawda obecna siedziba muzeum jest zaledwie repliką domostwa, w którym zatrzymał się Atatürk, ale zaprezentowane w jej wnętrzu ekspozycje mogą okazać się wielce pouczające, zwłaszcza w zakresie podejścia Turków do tej osobistości.

Atatürk w Antalyi

Po raz pierwszy do Antalyi Mustafa Kemal Atatürk zawitał w marcu 1930 roku, z bardzo życiowych powodów - przebywał właśnie w Izmirze, ale pogoda była wyjątkowo chłodna, więc postanowił uciec na południe w poszukiwaniu ciepła i słońca. Brzmi to znajomo, prawda?

Trasa podróży wodza przebiegała przez Ispartę i Burdur, a do Antalyi dotarł 6 marca, wjeżdżając od strony Kepez, wówczas odrębnego miasteczka, a obecnie - dzielnicy Antalyi. Jeżeli będziecie kiedyś jechać tą trasą, na przykład podczas powrotu na wybrzeże śródziemnomorskie z wycieczki do Pamukkale, koniecznie zatrzymajcie się w miejscu, gdzie droga skręca w lewo. Przed Waszymi oczami ukaże się dość niezwykły widok, upamiętniający przejazd Atatürka. W ścianie skalnej została tam wykuta jego twarz, obok której kaskadami spływa z klifu woda, a z drugiej strony umieszczone zostały najsłynniejsze słowa, jakie Atatürk wypowiedział o Antalyi: Bez wątpienia Antalya jest najpiękniejszym miejscem na świecie! (tr. Hiç Şüphesiz ki Antalya Dünyanın En Güzel Yeridir!).

W Antalyi Atatürk został entuzjastycznie powitany przez jej mieszkańców. Wzdłuż trasy przejazdu, od Kepez aż do centrum, ustawili się ludzie, żeby na własne oczy ujrzeć wielkiego przywódcę. Radość była tek wielka, że jako okolicznościowy prezent Atatürk otrzymał od miasta willę, z której balkony wygłosił przemowę i wyraził swoją wdzięczność. Nie zatrzymał się jednak w tym domu zbyt długo, bo już 12 marca postanowił wrócić do Ankary.

Podczas tygodniowego pobytu w Antalyi spędzał czas zwiedzając muzea, ruiny antycznych miast oraz pola uprawne - mało kto wie, że jego hobby stało się w późniejszym okresie życia rolnictwo. W ramach intensywnego programu zwiedzania zajrzał również do Aspendos, gdzie zadziwił go opłakany stan rzymskiego teatru. Słowa prezydenta odniosły właściwy skutek, teatr szybko odrestaurowano i przystosowano do organizacji koncertów i innych wydarzeń kulturalnych.

Nie licząc krótkiej wizyty w Antalyi podczas podróży parostatkiem do Silifke, drugi pobyt Atatürka w mieście przypadł w lutym 1935 roku. Tym razem prezydent przypłynął do portu i zatrzymał się na noc w swojej willi, a wieczorem kolejnego dnia odpłynął do Taşucu. W sumie spędził więc w swoim domu w tym mieście zaledwie siedem noclegów.

Dom Atatürka

Po śmierci Atatürka w 1938 roku jego willę w Antalyi przekształcono w Instytut dla Dziewcząt. W 1984 roku budynek przekazano tureckiemu Ministerstwu Kultury i Turystyki, w celu przekształcenia go w muzeum. Niestety decyzja ta zbiegła się w czasie z planowaną przebudową dróg w mieście i budynek został zburzony, aby zrobić miejsce dla poszerzonej ulicy Işıklar. Dawną willę rozebrano i odbudowano nieco dalej od drogi, a w 1986 roku otwarto dla zwiedzających jako placówkę muzealną.

Willa to dwukondygnacyjny dom, na parterze którego znajdował się salon, łazienka, kuchnia i kilka innych pomieszczeń, a na pierwszym piętrze - siedem pokoi, w tym jeden z balkonem. Obecnie na parterze budynku wystawione są wycinki z gazet oraz zdjęcia poświęcone wizytom Atatürka w Antalyi.

Na piętrze odtworzono wygląd sypialni prezydenckiej oraz dwóch gabinetów. Ponadto znajduje się tu pokaźna kolekcja znaczków pocztowych, monet i pieczęci z podobizną wodza.

Najważniejszą część ekspozycji stanowią przedmioty osobiste (w tym ubrania i buty), które należały do Atatürka. Zostały one przewiezione do Antalyi z Anıtkabir czyli mauzoleum Atatürka w Ankarze.

Informacje praktyczne

Muzeum jest czynne codziennie z wyjątkiem poniedziałków. Od kwietnia do października otwarte jest w godzinach od 9:00 do 19:30, a w zimie - od 8:30 do 17:30. Wstęp do muzeum jest darmowy.

Dojazd

Dom Atatürka stoi przy ulicy Işıklar Caddesi, w centrum Antalyi. Można do niego dojechać tramwajem - linia tramwajowa Nostalji Tramvay biegnie tuż obok muzeum, a najbliższy przystanek nazywa się Belediye.

Na piechotę warto wybrać się do Domu Atatürka przy okazji spaceru po parku Karaalioğlu lub wizyty w dzielnicy Kaleiçi. Odległość od prowadzącej na teren tej zabytkowej części miasta Bramy Hadriana do Domu Atatürka to zaledwie pół kilometra.