Czerwona Wieża (tr. Kızıl Kule) to zarówno ważny zabytek architektury seldżuckiej, jak i często wykorzystywany symbol współczesnej Alanyi. Pięknie położona tuż przy porcie budowla stanowi charakterystyczny punkt orientacyjny oraz cel spacerów wielu wczasowiczów. Szczególnie pięknie prezentuje się od strony morza i ze wzgórza zamkowego, ale znajdująca się w jej wnętrzu ekspozycja etnograficzna może mocno rozczarować. Czerwoną Wieżę warto jednak odwiedzić dla widoków, które rozciągają się z jej szczytu na Alanyę oraz Morze Śródziemne.

Zarys historii

Czerwona Wieża została zbudowana w 1226 roku na rozkaz seldżuckiego sułtana Alaeddina Keykubata. Jej wykonanie powierzono architektowi znanemu jako Abu Ali Reha el Kettani, pochodzącemu z Aleppo. Jego imię zostało uwiecznione na inskrypcji umieszczonej w północnej części fasady. W południowej ścianie struktury znajduje się natomiast inskrypcja poświęcona sułtanowi, wychwalająca go jako "władcę narodów, sułtana sułtanów, strażnika pokoju, władcę lądu i dwóch mórz oraz pomocnika muzułmanów".

Wieża stanowiła istotny element fortyfikacji obronnych Alanyi, chroniąc położone nieopodal stocznie (tr. Tersane), zbudowane nieco później, bo w 1227 roku. Strażnica strzegła także wejścia do portu oraz chroniła wznoszący się na wzgórzu zamek przeciwko atakom od strony lądowej.

Słynny osmański podróżnik, Evliya Çelebi, który zawitał do Alanyi w 1671 roku, odwiedził Czerwoną Wieżę, a następnie opisał ją, wspominając, że w czasie oblężenia mogła zapewnić schronienie dwóm tysiącom osób. Na stałe stacjonował w niej garnizon złożony z komendanta oraz czterdziestu żołnierzy.

Przez wieki Czerwona Wieża służyła celom wojskowym, ale w XX wieku stała się jedną z atrakcji turystycznych Alanyi. W latach 1951-1953 przeprowadzono jej gruntowną renowację, po zakończeniu której wnętrze budowli przekształcono w sale ekspozycyjne. W 1979 roku wykonano kolejne prace remontowe, którym budowla zawdzięcza obecny wygląd. Dopiero po XX-wiecznych renowacjach budowla zaczęła być nazywana Czerwoną Wieżą, z powodu jaskrawoczerwonych cegieł, które zostały wykorzystane przy odbudowie górnych kondygnacji.

Czerwona Wieża jest najlepiej zachowaną budowlą seldżucką w Alanyi, uznawana jest też za najważniejszy symbol miasta. W latach 1992-2005 obraz wieży znajdował się na rewersie banknotu o nominale 250 tysięcy lir.

Wygląd budowli

Wieżę zbudowano z kamieni, marmuru pozyskanego z antycznych budowli oraz cegieł. Budowla powstała na planie ośmiokątnym, a każda z jej ośmiu ścian ma szerokość 12,5 metra. Średnica budynku wynosi 29 metrów, a jej wysokość - 33 metry. Wieża ma pięć kondygnacji, a na jej szczyt prowadzi 85 schodów.

Pomimo pozornie prostego wyglądu, jaki widoczny jest z zewnątrz, wnętrze wieży posiada stosunkowo skomplikowany plan. Każda z kondygnacji ma inny układ wewnętrzny, wynikający z potrzeb militarnych. W ścianach zewnętrznych znajdują się niewielkie otwory obserwacyjne. Całość wspiera się na wewnętrznym filarze, stanowiącym centralną oś wieży. Wnętrze tego filaru zostało częściowo wydrążone, dzięki czemu stworzono cysternę zapewniającą obrońcom zapas wody pitnej.

Najwyższa, piąta kondygnacja, ma formę niezadaszonego tarasu, otoczonego murem obronnym, wykończonym w formie tzw. blanków czyli zębów, pomiędzy którymi znajduje się wolna przestrzeń. Rozwiązanie to miało ułatwiać obronę w czasie oblężenia, zapewniając ochronę łucznikom. Wewnątrz muru znajduje się chodnik, umożliwiający obejście obwodu całej wieży dookoła.

Informacje praktyczne

Czerwona Wieża otwarta jest dla zwiedzających w godzinach od 9:00 do 19:00. W 2014 roku bilet wstępu kosztował 5 TL. We wnętrzu znajduje się skromna ekspozycja, szumnie nazywana Muzeum Etnograficznym. Wystawione są tu przedmioty codziennego użytku z regionu Alanyi oraz organizowane są ekspozycje czasowe.

Budowla położona jest przy ulicy İskele, tuż obok portu statków wycieczkowych, a z powodu charakterystycznego wyglądu oraz imponujących wymiarów trudno ją przegapić. Za wieżą rozpoczyna się ścieżka, która prowadzi do pozostałości seldżuckich stoczni (tr. Tersane) oraz arsenału (tr. Tophane), również udostępnianych zwiedzającym. Idąc dalej w kierunku południowym można dojść aż do bastionu Esat (tr. Esat Burcu), wędrując obok ruin wielu budynków, w tym - niewielkiego bizantyjskiego kościoła.