Akwedukt Walensa

Współrzędne GPS: 41.016212, 28.955114
Akwedukt Walensa

Położenie w mieście: 

Początki Akweduktu Walensa w Istanbule (po turecku Bozdoğan Kemeri, czyli "akwedukt szarego sokoła") sięgają czasów Konstantyna Wielkiego, lecz ostatecznie konstrukcja została wzniesiona za panowania jednego z jego następców — cesarza Walensa, który rządził Cesarstwem Rzymskim w latach 364-378 n.e. Akwedukt był często uszkadzany, przykładowo przez trzęsienie ziemi w VI wieku, oraz odrestaurowywany, między innymi przez cesarza Justyniana.

Akwedukt Walensa, znajdujący się w dzielnicy Fatih, stanowił zaledwie niewielką część ogromnego systemu dostawy wody dla Bizancjum, którego początki sięgają czasów cesarza Hadriana. Potężny akwedukt miał za zadanie sprowadzać wodę do Konstantynopola ze wzgórz pomiędzy Kağıthane a Morzem Marmara. Woda płynęła do miasta podziemnymi kanałami, a następnie dzięki akweduktowi przepływała pomiędzy dwoma wzgórzami i docierała do pałacu.

Według tradycji, niepotwierdzonej jednak przez historyków, do budowy akweduktu użyto kamieni z murów obronnych Chalkedonu, starożytnego miasta portowego założonego przez greckich kolonistów nad azjatyckim wybrzeżem Bosforu. Mury Chalkedonu zostały zburzone jako kara za udział w rewolcie Prokopiusza, uzurpatora tronu rzymskiego w 366 roku n.e.

Akwedukt Walensa na Fatihu

Pierwszy odcinek akweduktu powstał w 375 roku, a następnie był stopniowo przedłużany i rozbudowywany o rozgałęzienia. Akwedukt rozpoczynał się w miejscu, gdzie obecnie wznosi się meczet Fatih, a ostatecznie doprowadzono go do Forum Tauri, czyli obecnego placu Beyazıta, gdzie zakończony był olbrzymią fontanną. Oryginalny akwedukt liczył sobie 971 metry długości.

Akwedukt Walensa na Fatihu

Cały system kanałów i akweduktów osiągnął długość aż 250 kilometrów — był więc najdłuższym systemem wodno-kanalizacyjnym czasów antycznych. Woda sprowadzana do miasta aż ze wzgórz Tracji była następnie magazynowana w przeszło stu podziemnych zbiornikach nazywanych cysternami, o łącznej pojemności ponad 1 miliona metrów sześciennych. Obecnie warto odwiedzić jedną z nich — nazywaną Cysterną Bazylikową (Yerebatan Sarnıcı) - która jest udostępniana zwiedzającym.

Przeczytaj więcej o Cysternie Bazylikowej.


Po zdobyciu Konstantynopola przez Turków Osmańskich, akwedukt nadal spełniał swoje zadanie, co ciekawe aż do XIX wieku zaopatrując pałac sułtana (Eski Sarayi) w wodę. W międzyczasie akwedukt przeszedł gruntowną renowację, wykonaną na zlecenie sułtana Sulejmana Wspaniałego przez słynnego architekta Sinana. W 1912 roku część akweduktu została wyburzona ze względów urbanistycznych.

Największe wrażenie na osobach zwiedzających Istanbul robią pozostałości akweduktu wznoszące się nad jezdniami Atatürk Bulvarı, zwłaszcza gdy pod łukami rzymskiej konstrukcji przejeżdżają ciężarówki i autokary. Wówczas w pełni widać potęgę rzymskiej inżynierii, gdyż wysokość konstrukcji to aż 29 metrów.

Akwedukt Walensa na Fatihu

Dowiedz się więcej o dzielnicy Fatih i o całym mieście Istanbul.


Powiązane artykuły: