Firmowany przez wydawnictwo Penguin Books atlas historyczny stawia sobie za cel wprowadzenie czytelników w świat antycznych cywilizacji. Pierwszym wrażeniem po otrzymaniu książki do rąk jest zdziwienie: to ma być atlas?

Wykształcona na atlasach geograficznych i historycznych PPWK spodziewałam się sporego tomu w twardej oprawie, składającego się głównie z map i planów. Tymczasem trzymałam przed sobą stosunkowo cienką książeczkę formatu B5, w miękkiej oprawie, która wydawała się zawierać sporo tekstu i ilustracji. To skromne wrażenie zostało szybko zatarte po przekartkowaniu atlasu i lekturze pierwszych paru stron. Oto prawdziwa niespodzianka: ten atlas należy czytać, a nie przeglądać! Co więcej, czyta się go z prawdziwą przyjemnością.

Autor zaczyna od wprowadzenia czytelników w podstawowe pojęcia, które są kluczem do zrozumienia wyboru omawianych w atlasie zagadnień. Czym właściwie jest cywilizacja i co ją odróżnia od innych formacji kulturowo-społecznych? Jakie należy przyjąć kryteria przy selekcji cywilizacji antycznych? Po zaznajomieniu się z tymi zagadnieniami jesteśmy gotowi do zagłębienia się w świat cywilizacji, które dawno już przeminęły, ale jednocześnie położyły podwaliny pod świat współczesnej kultury.

Trzonem książki jest pięć części, które przedstawiają cywilizacje antyczne w pięciu regionach geograficznych: na Bliskim Wschodzie, w Afryce, Azji, Europie i Amerykach. W obrębie każdej z nich omówione są rozwijające się tam cywilizacje w porządku chronologicznym. Każdą cześć poprzedza wstęp dający ogólny zarys dziejów omawianego regionu. Niezwykle pomocne w zorientowaniu się czasoprzestrzennym są zamieszczone w początkowej części atlasu tablice historyczne, prezentujące najważniejsze omawiane wydarzenia z podziałem na regiony świata.

W przeciwieństwie do tradycyjnych atlasów historycznych, The Penguin Historical Atlas of Ancient Civilizations wiąże mapy i plany, jak również reprodukcje dzieł sztuki w integralną całość z komentarzem historycznym. Nie trzeba wertować książki w poszukiwaniu objaśnień dotyczących prezentowanych map - wystarczy podążać za narracją, przyglądając się w odpowiednich momentach planom miast, schematom przebiegu wędrówek ludów i ruchów armii. Atlas kończy krótki przegląd zalecanych dalszych lektur oraz indeks obejmujący zarówno nazwy geograficzne i imiona postaci historycznych, jak i kluczowe pojęcia.

Jeżeli podczas wyprawy do Turcji pragniecie odwiedzić miejsca związane z najdawniejszymi śladami cywilizacji rolniczych z okresu neolitu lub zamierzacie podążać śladami tajemniczego ludu Hetytów, którzy niegdyś rządzili terenami Anatolii, to gorąco polecam zabranie ze sobą tego atlasu. Dodatkową zaletą jest jego poręczność - nie zajmie dużo miejsca w bagażu i można go z łatwością przeglądać w (prawie) każdych warunkach.