Muzeum w Tarsus to interesująca placówka, łącząca, jak to często w tureckich muzeach bywa, ekspozycję archeologiczną i sekcję etnograficzną. Muzeum szczyci się posiadaniem w swych zbiorach przeszło 35 tysięcy eksponatów, z których zdecydowaną większość stanowią zabytkowe monety. Ponadto jego zbiory zawierają ponad 5 tysięcy eksponatów archeologicznych, 1,5 tysiąca przedmiotów związanych z etnografią regionalną oraz sześć starodawnych manuskryptów. Muzeum w Tarsus, na obszarze objętym jego administracją, nadzoruje dziesięć stanowisk archeologicznych, pięć rezerwatów i obszarów ochrony przyrody oraz ponad dwieście zabytkowych budowli religijnych, wojskowych i cywilnych. Najsłynniejszą z nich jest zapewne studnia świętego Pawła, znajdująca się w centrum Tarsus.

Historia placówki

Tarsus czyli starożytny Tars oraz jego najbliższe okolice charakteryzują się wielkim zagęszczeniem stanowisk archeologicznych z wielu okresów prehistorii i historii, jak również zabytkowych budowli. Jeszcze w połowie XX wieku znalezione na tym obszarze eksponaty, w tym przepiękne mozaiki, wywożono z Tarsus do placówek muzealnych w Adanie i Antakyi. Dopiero w latach 1969-1970 zainicjowano stworzenie lokalnego muzeum. Początkowo eksponaty wystawiono w zabytkowej medresie zbudowanej w XVI wieku na rozkaz Kubata Paszy z dynastii Ramazanidów. Budynek został odnowiony w 1966 roku, a jako muzeum służył w latach 1971 - 1998.

W 1998 roku ciągle powiększające się zbiory muzealne przeniesiono do nowej siedziby, zbudowanej na obszarze znanym jako Kompleks Kulturalny 75-lecia. Położony jest on w sercu miasta Tarsus, w sąsiedztwie wielu zabytków, takich jak Brama Kleopatry, Kościół Świętego Pawła czy też Wielki Meczet.

Sekcje muzealne

Budynek muzeum posiada dwie kondygnacje nadziemne oraz piwnicę. Część muzeum udostępniana zwiedzającym składa się z dwóch głównych sal, w których wystawiono eksponaty archeologiczne oraz etnograficzne.

Salon archeologiczny

W salonie archeologicznym znajdują się eksponaty z okolic miasta Tarsus, odkryte w trakcie wykopalisk, zakupione przez muzeum oraz odzyskane podczas prób nielegalnej sprzedaży i przemytu poza granice Turcji. Znaleziska te, obejmujące siedem tysięcy lat prehistorii i historii regionu, wystawione są w porządku chronologicznym. Wśród nich znajdują się przedmioty z okresu neolitu, chalkolitu, epoki brązu i żelaza, reprezentujące między innymi cywilizację Urartu, okres archaicznej Grecji, okres klasyczny, epokę hellenistyczną, panowanie rzymskie oraz dominację Bizancjum.

Sekcja chronologiczna zawiera między innymi naczynia i przybory kuchenne, cylindryczne pieczęcie kamienne oraz ciężarki do krosna, pochodzące ze stanowisk archeologicznych z okolic Adany i wschodniej Anatolii. Okres hellenistyczny reprezentują rozmaite naczynia, w tym amfory, oraz lampy oliwne. Z okresu rzymskiego warto wymienić złotą biżuterię, szklane dzbany, figurki z brązu i terakoty, wagi i sztylety.

W salonie archeologicznym znajduje się również sekcja poświęcona poszczególnym stanowiskom regionu. Tumulus Gözlükule reprezentują przedmioty datowany na epokę brązu, w tym - narzędzia z brązu, przedmioty w terakoty oraz wyposażenie kuchenne. Znaleziska z wykopalisk na terenie placu Cumhuriyet w centrum Tarsus to między innymi noga stołowa z brązu, lampy oliwne z terakoty, figurki przedstawiające aktorów, amfory, mozaika z Tetydą i narzędzia wykonane z kości.

Na obszarze znajdującej się w Tarsus rzymskiej świątyni, znanej obecnie jako Donuktaş, odkopano marmurowe elementy architektoniczne, szklane bransolety, głowy figurek z terakoty oraz lampy oliwne. Kolejna partia lamp oliwnych oraz marmurowych kapiteli kolumn została wydobyta ze studni świętego Pawła. Kamienne eksponaty, w tym marmurowe popiersia i posągi, datowane na okres od 330 p.n.e. do 396 n.e. pochodzą z Tarsu i jego okolic. Całości dopełniają nagrobki i stele nagrobne z terakoty, obejmujące okres od VI wieku p.n.e. do V wieku n.e.

Sekcja monet, czyli najbogatsza ekspozycja muzeum, ukazuje wybrane okazy spośród około 30 tysięcy monet pozostających w posiadaniu placówki. Najstarsze monety, z V wieku p.n.e., pochodzą z Imperium Perskiego. Pozostałe okazy reprezentują okres Grecji klasycznej, epokę hellenistyczną, Imperium Rzymskie, Cesarstwo Bizantyjskie oraz epokę islamu.

Salon etnograficzny

Obiekty wystawione w salonie etnograficznym reprezentują lokalną kulturę Niziny Cylicyjskiej (tr. Çukurova). Ekspozycja ma na celu ukazanie wpływu stylu życia i religii na wytwory materialne. Można tu obejrzeć przedmioty rękodzielnicze, wykonane ze srebra, miedzi i drewna. Lokalne kultury Yoruków i Turkmenów reprezentowane są przez siodła, amulety, dywany, tradycyjne stroje, srebrne nakrycia głowy oraz sakiewki.

Broń z okresu osmańskiego to ważna część ekspozycji. Wystawiono tu między innymi pistolety, miecze, sztylety, butelki na proch oraz tarcze. Wśród obiektów życia codziennego warto wspomnieć o srebrnych zegarkach i fajkach, pierścionkach, fajkach wodnych i manuskryptach Koranu. Najciekawszą częścią ekspozycji wydaje się być odtworzone wnętrze typowego gospodarstwa domowego z regionu Tarsu, z okresu Imperium Osmańskiego.

Informacje praktyczne

Muzeum jest czynne codziennie, za wyjątkiem poniedziałków, w godzinach od 8:30 do 17:30. Wstęp do placówki jest darmowy.

Lokalizacja

Muzeum położone jest na terenie Kompleksu Kulturalnego 75-lecia (tr. 75 Yıl Kültür Merkezi), przy ulicy Muaffak Uygur, 500 metrów na południowy-wschód od Bramy Kleopatry.