Fasıllar

Współrzędne GPS: 37.658501, 31.896700

Region: 

Wycieczka do maleńkiej wioski Fasıllar może okazać się niezwykle ciekawym przeżyciem dla osób zainteresowanych historią starożytną. Na terenie wsi znajduje się monument kamienny, wykuwanie którego rozpoczęło się w XIII wieku p.n.e., ale nigdy nie zostało zakończone. Niedokończony monument leży obecnie na zboczu wzgórza, z którego rozciąga się widok na wieś oraz na kolejną ciekawostkę historyczną - skalny relief wykonany w późniejszym okresie.

Monument hetycki w Fasıllar - w tle wieś, a na monumencie przedstawiciel redakcji TwS daje wyobrażenie o skali monolitu

Niedokończony monument z Fasıllar, nazywany przez Turków Kurt Beşiği (czyli Wilcza Kołyska), w rzeczywistości nie ma z wilkami nic wspólnego. Przedstawia dwa bóstwa z panteonu hetyckiego, stojące jedno nad drugim. Wyraźniej widoczna jest postać górna - to hetycki Bóg Burzy. Jedna z jego nóg spoczywa na głowie lwa, a druga - na ramieniu bóstwa stojącego poniżej. Ta mniejsza postać to Bóg Gór, który stoi pomiędzy dwoma lwami. Ponieważ monument nie został wykończony, niektóre jego fragmenty są wyrzeźbione bardzo szczegółowo, a inne - zaledwie zarysowane.

Monument hetycki w Fasıllar w zbliżeniu

Monument z Fasıllar wykuty został w jednym bloku skalnym. Waży około 70 ton, jego wysokość to 8 metrów, a szerokość - 2,75 metra. W przeciwieństwie do wielu znanych monumentów hetyckich, które wykuwane były w ścianach skalnych, monolit z Fasıllar wyrzeźbiono w bloku bazaltu wykutym z pobliskich kamieniołomów. Najprawdopodobniej jego twórcy zamierzali go przetransportować w inne miejsce. Słynny brytyjski archeolog - James Melaart - sugerował, że docelowym miejscem dla monumentu z Fasıllar miało być święte źródło Eflatun Pınar. Jest ono oddalone od Fasıllar o 37 km - aż trudno wyobrazić sobie wysiłek logistyczny, wymagany do takiego przedsięwzięcia.

Monument hetycki w Fasıllar

Znaczenie specyficznej lokalizacji monumentu bywa również tłumaczone położeniem na drodze wiodącej z ziem hetyckich na południe, w kierunku tzw. ziem Lukka czyli południowo-zachodniej części Anatolii, nigdy nie opanowanej zbrojnie przez Hetytów. Ziemie Lukka wielu badaczy utożsamia z terenami historycznej Licji. Monument z Fasıllar mógł stanowić wyznacznik rozdroży i stanowić część świętego obszaru, na którym odbywały się ceremonie religijne.

Monument hetycki w Fasıllar

Monument leży na zboczu, więc trudno jest przyjrzeć mu się dokładnie, a zwłaszcza ujrzeć go w całości z odpowiedniej perspektywy. Na szczęście dla osób dociekliwych, w Muzeum Cywilizacji Anatolijskich w Ankarze znajduje się stojąca pionowo kopia tego monumentu.

Na pierwszym planie -  monument hetycki w Fasıllar, a w tle - relief z koniem

Na ścianie skalnej położonej naprzeciwko monumentu i oddzielonej od wzgórza doliną, którą biegnie droga, znajduje się drugi powód do odwiedzin w Fasıllar. Jest nim grecki relief nazywany Atlıkaya (czyli Skała z Koniem).

Grecki relief z koniem w zbliżeniu

Na podstawie niedalekiej inskrypcji greckiej przypuszcza się, że celem tej płaskorzeźby było upamiętnienie mężczyzny o imieniu Lucien, który umarł przedwcześnie. Relief ukazuje bardzo szczegółowo postać konia z uprzężą, stojącego po prawej stronie niszy.

Widok panoramiczny na skały z reliefem greckim

Grecki relief z koniem wykuty w ścianie skalnej

Dojazd: 

Bez własnego środka transportu dotarcie do Fasıllar wymaga wynajęcia taksówki w Beyşehir, co może okazać się dość kosztowne.

Panorama okolic Fasıllar

Samochodem można bez problemu dojechać do Fasıllar z oddalonego o 19 km Beyşehir. Z centrum miasta należy kierować się na prowadzącą na południe (do Seydişehir) trasę D695. 6,5 km za Beyşehir trzeba z tej drogi skręcić na wschód, w boczną drogę prowadzącą do Fasıllar. Monument hetycki położony jest na wzgórzu nad wsią.

Monument hetycki w Fasıllar

Powiązane artykuły: 

Powiązane relacje: