Nazwę Derinkuyu zna zapewne wiele osób, które wybrały się do Kapadocji, nawet na krótką wycieczkę. Dosłownie oznacza ona "Głęboką Studnię", a związana jest z jednym z najciekawszych podziemnych miast położonych na terenie tej krainy, podobno największym z tych, które są udostępniane zwiedzającym. Jednak Derinkuyu to nie tylko labirynt podziemnych korytarzy, ale również - spokojna osada o rolniczym charakterze, paradoksalnie całkowicie niezmieniona przez rozwój turystyki masowej. Wycieczki przyjeżdżają autokarami tuż przed wejście do podziemnego miasta, a po jego odwiedzeniu i ewentualnym zakupie pamiątek na jednym z kilku straganów, szybko odjeżdżają dalej. W przeciwieństwie do innych, położonych w pobliżu miasteczek - takich jak Göreme, Uçhisar czy Ürgüp, w Derinkuyu prawie nikt nie zatrzymuje się na nocleg, oczywiście za wyjątkiem kilku dociekliwych osób, takich jak ekipa Turcji w Sandałach.

Z tego zdumiewającego braku popularności Derinkuyu wśród turystów wynika spokojny, wręcz leniwy nastrój, panujący w miasteczku. Brak tu hoteli butikowych, hosteli czy pensjonatów, nie ma restauracji przygotowanych na przyjęcie dużych grup turystycznych, a większość sklepów sprzedaje wyposażenie niezbędne każdemu rolnikowi czy hodowcy. Gdy wszystkie autokary opuszczą już pobliże podziemnego miasta, na ulicach Derinkuyu widać jedynie przechadzających się mężczyzn oraz kilka kobiet, przycupniętych na progach domów i krawężnikach, wymieniających najnowsze plotki i doglądających rozrabiających dzieciaków. Na uboczu czuwa nad nimi opuszczony przez społeczność grecką kościół oraz kilka skromnych meczetów, jednak powracający z pracy na roli mieszkańcy chętniej niż do nich zaglądają do sklepu monopolowego, zlokalizowanego dyskretnie na odległym krańcu osady.

Zarys historii

Przypuszcza się, że pierwsze pomieszczenia i tunele w miękkiej skale wulkanicznej wydrążyli w Kapadocji Frygowie, stosunkowo słabo poznany lud zamieszkujący Azję Mniejszą od VIII wieku p.n.e. Ich pracę kontynuowali chrześcijanie o greckich korzeniach, którzy rozbudowali system podziemnych miast, uzupełniając go o kościoły i zdobiąc greckimi inskrypcjami. Od tego momentu aż do początku XX wieku osada znana była pod nazwą Malakopea (gr. Μαλακοπέα).

W okresie bizantyjskim podziemne miasto Derinkuyu było już całkowicie ukształtowane, zapewniając okolicznej społeczności chrześcijańskiej ochronę przed najazdami arabskimi. Plątanina korytarzy i wbudowane systemy obronne okazały się szczególnie przydatne podczas wojen bizantyjsko-arabskich, toczonych od VIII do XII wieku. Również podczas późniejszych niespokojnych czasów czyli najazdów mongolskich pod wodzą Timura w XIV wieku oraz osmańskiego podboju tej krainy i powtarzających się później prześladowań, Derinkuyu stanowiło miejsce schronienia dla ludności chrześcijańskiej. W 1832 roku skrywano się w nim przed nadejściem z Egiptu İbrahima Paszy, który najechał Imperium Osmańskie. Po raz ostatni kryjówka została wykorzystana w 1909 roku, gdy do Kapadocji dotarły wieści o tzw. masakrze z Adany, podczas której wymordowano w tym okręgu tysiące ormiańskich chrześcijan. Wkrótce później, w 1923 roku, ludność grecka została przesiedlona z terenów Turcji, a podziemne miasto w Derinkuyu popadło w zapomnienie.

Tunele zostały ponownie odsłonięte w 1963 roku, kiedy to jeden z mieszkańców Derinkuyu odkrył tajemnicze pomieszczenie za ścianą swojego domu. Dalsze prace wykopaliskowe odsłoniły dostęp do całego systemu podziemnych korytarzy i pomieszczeń. Wraz z rozkwitem turystyki w regionie Kapadocji Derinkuyu stało się jednym z najczęściej odwiedzanych przez podróżników miejsc w tej krainie. Samo miasteczko zamieszkuje obecnie około 10 tysięcy osób, z których wielu należy do odłamu alewitów. Głównym źródłem utrzymania jest rolnictwo, w tym - rozległe uprawy ziemniaków, rozciągające się tuż za granicami osady.

Informacje praktyczne

Jeżeli postanowiliście zostać w Derinkuyu na noc, to wielkiego wyboru nie macie - sprowadza się on do dwóch niewyszukanych i podstawowych hoteli, działających w centrum miasteczka. Pierwszym z nich jest hotel Unfa przy ulicy Şehit Ali Güven nr 12, a drugi to hotel Aydin przy ulicy Atatürka nr 6. Obie placówki mają zbliżony standard, oferują również miejsce parkingowe i bezprzewodowy dostęp do internetu. Dwuosobowy pokój powinien Was kosztować około 40-50 euro.

Placówki gastronomiczne w miasteczku istnieją pod postacią kilku prostych lokant, podających dania mięsne i warzywne w niewygórowanych cenach i niewyszukanych warunkach. Jeśli nie macie nic przeciwko stolikom nakrytym ceratą i pieczywie z plastikowego pojemnika, to warto spróbować tutejszych potraw, w tym gotowanej białej fasoli w sosie pomidorowym.