Twierdza Çimenlik (czyli 'Twierdza Łąkowa'), znana również jako Kale-i Sultaniye powstała w XV wieku na rozkaz sułtana Mehmeta Zdobywcy. Obecnie jest udostępniana zwiedzającym jako część Muzeum Wojskowego w Çanakkale.

Dziedziniec wewnętrzny twierdzy Çimenlik w Çanakkale

Budowa twierdzy Çimenlik, położonej na azjatyckim brzegu cieśniny Dardanele, trwała dwa lata, od 1461 do 1462 roku. Materiały do budowy pochodziły m.in. z antycznego miasta Abydos. Jednocześnie na brzegu europejskim cieśniny zbudowano twierdzę Kilitbahir. Te siostrzane fortyfikacje, zbudowane w najwęższym punkcie cieśniny, miały bronić dostępu morskiego do Stambułu.

Przeczytajcie więcej o twierdzy Kilitbahir.

Twierdza Çimenlik w Çanakkale widziana z promu

Plan fortecy Çimenlik

Zewnętrzne mury twierdzy tworzą w przybliżeniu kształt prostokąta o bokach o długości 100 metrów i 150 metrów. Wysokość murów zewnętrznych wynosi 11 metrów, a ich grubość od 5 do 7 metrów. Wewnątrz tych murów znajduje się dziedziniec, a na nim stoi twierdza wewnętrzna (tr. İç Kale), o wymiarach 44 na 29 metrów. Jej mury mają wysokość 25 metrów i są grube na 9,5 metra. Twierdza wewnętrzna ma trzy kondygnacje, z których jedynie najniższa wykonana jest z kamienia, a pozostałe są zbudowane z drewna. Obwarowania wzmocnione są przez 9 wież, rozmieszczonych wzdłuż fortyfikacji zewnętrznych oraz wewnątrz twierdzy.

Twierdza Çimenlik w Çanakkale

Na terenie dziedzińca wewnętrznego twierdzy stoją dwa meczety: Fatih Camii oraz Abdülaziz Camii. Noszą one imiona sułtanów osmańskich, za rządów których zostały zbudowane. Meczet Fatih powstał równocześnie z samą twierdzą. Ta prostokątna budowla posiada dwie kondygnacje. Na parterze mieszczą się pokoje mieszkalne, a na pierwszym piętrze - sala modlitwy. Nad meczetem wznosi się jeden minaret. Meczet Abdülaziz nie posiada w ogóle minaretu. Został zbudowany na przełomie XIX i XX wieku. Ma plan prostokątny, ale dodatkowo posiada półokrągłą niszę.

Dziedziniec twierdzy, po prawej stronie - meczet Abdülaziz Camii

Powstanie twierdzy Çimenlik okazało się również momentem założenia miasta Çanakkale, które rozrosło się w następnych wiekach od osady u stóp zamku do sporych rozmiarów. Podobno to na terenie twierdzy Çimenlik słynny osmański kartograf Piri Reis zakończył pracę nad dziełem swojego życia - Księgą Nawigacji (tr. Kitab-ı Bahriye).

Przeczytajcie więcej o Muzeum Piri Reisa w Gelibolu.

Dziedziniec twierdzy Çimenlik w Çanakkale

W trakcie swojego istnienia twierdza Çimenlik była wielokrotnie naprawiana i rozbudowywana. Znaczący remont przeszła w 1551 roku, za rządów sułtana Sulejmana Wspaniałego. W XIX wieku umieszczono w niej nowoczesne jak na owe czasy działa artyleryjskie. W trakcie bitwy morskiej o cieśninę Dardanele w 1915 roku na terenie twierdzy znajdował się punkt dowodzenia oraz administracji.

Brama wiodąca do twierdzy Çimenlik z inskrypcją sułtana Sulejmana Wspaniałego

Obecnie twierdza znajduje się na terenie Muzeum Wojskowego i można ją zwiedzać, oczywiście za odpowiednią opłatą. Uwaga: zwiedzanie twierdzy odbywa się jedynie w towarzystwie przewodnika, całą grupą. Nie ma możliwości odłączenia się od takiej grupy, a marynarze pilnują, aby nie robić zdjęć tam, gdzie ich wykonywanie jest zakazane.

Przeczytajcie więcej o Muzeum Wojskowym w Çanakkale.

Działa na dziedzińcu twierdzy Çimenlik i pilnujący zwiedzających marynarz

Wokół dziedzińca stoją działa artyleryjskie, pochodzące z odlewni angielskich, francuskich i niemieckich, które były wykorzystywane podczas wojen prowadzonych o cieśninę Dardanele.

Mury zewnętrzne twierdzy Çimenlik

Dużą atrakcją dla zwiedzających dziedziniec jest lej w murze obronnym, w którym ciągle tkwi niewypał wystrzelony 18. marca 1915 roku z okrętu Queen Elizabeth należącego do Brytyjskiej Marynarki Wojennej.

Kolejka chętnych do zobaczenia leju w murze

Lej w murze w całej okazałości

Na trzech kondygnacjach fortecy wewnętrznej mieści się wystawa (tr. Sergi Salonu) upamiętniająca walki o cieśninę Dardanele. Na parterze przewodnik opowiada o przebiegu bitwy, posiłkując się filmami i eksponatami w gablotach oraz okazami broni używanej w czasie walk.

Fragment ekspozycji muzealnej na zamku Çimenlik - makieta przedstawiająca działania wojenne

Fragment ekspozycji muzealnej na zamku Çimenlik - broń w gablocie

Na pierwszym piętrze odbywają się przedstawienia teatralne, a przy użyciu manekinów odtworzono tam sceny z czasów wojny. Na drugim piętrze jest wystawa obrazów olejnych, oczywiście przedstawiających bitwę o Gallipoli, namalowanych przez F. Korkut Uluğa.

Fragment ekspozycji muzealnej na zamku Çimenlik - tablica informacyjna

Fragment ekspozycji muzealnej na zamku Çimenlik - łuski po nabojach

Przeczytajcie więcej o mieście Çanakkale.