W chwili wybuchu I wojny światowej pułkownik Mustafa Kemal pełnił funkcję attaché wojskowego w Sofii. Przewidując, że włączenie się Imperium Osmańskiego w działania wojenne jest bliskie, złożył prośbę o przydzielenie go do służby czynnej w ojczyźnie. 20. stycznia 1915 roku został wyznaczony dowódcą 19. Dywizji, która właśnie się formowała. Był osobiście odpowiedzialny za pospieszne ukończenie jej przygotowań do walki na froncie.

Dom Atatürka w Bigali Köyü

25. lutego wraz z podległymi mu oddziałami został przeniesiony do Eceabat, a po upływie niecałych dwóch miesięcy - do wioski Bigali. W tej lokalizacji zamieszkał w niewielkim domku, który służył jednocześnie jako jego kwatera główna.

Podczas krwawych walk o półwysep Gallipoli dowodził wojskami z tego miejsca. To w tym żółtym domku przygotowywał plany ofensywy i z niego wyruszał codziennie na konny objazd linii frontu.

Więcej informacji o krwawych walkach, które stoczono podczas I wojny światowej znajdziecie w artykule o bitwie o Gallipoli.

Po zakończeniu walk o Gallipoli tymczasowy dom Atatürka przez wiele lat służył swoim właścicielom jako budynek mieszkalny. Jednakże wszyscy w okolicy znali przeszłość domu. W końcu lokalna społeczność założyła komitet, którego celem było stworzenie w nim muzeum. Dom został wykupiony od jego właścicieli, odrestaurowany i w 1973 roku otwarty dla zwiedzających jako Dom Atatürka (tr. Atatürk Evi).

Wnętrze Domu Atatürka w Bigali Köyü

Na parterze budynku znajduje się kuchnia oraz salon, a na piętrze: gabinet Mustafy Kemala, jego sypialnia oraz sypialnia adiutanta. Z oryginalnego umeblowania zachowało się jedynie biurko w gabinecie. Pozostałe meble pochodzą z późniejszych czasów.

Gabinet Atatürka z jego biurkiem

Ściany domu opatrzone są w portrety wodza, reprodukcje fotografii oraz tablice informacyjne, niestety jedynie w języku tureckim.

Salon pełniący również funkcję jadalni

Część ekspozycji umieszczona jest na niewielkim dziedzińcu wewnętrznym, w otoczeniu krzewów i drzew rzucających przyjemny cień. Znajdują się tam tablice, pierwsza - z tekstem Marszu Niepodległości (tr. İstiklâl Marşı) od 1921 roku pełniącym zaszczytną funkcję hymnu Republiki Tureckiej. Druga tablica zawiera tekst przemowy Atatürka do młodzieży tureckiej. Oba teksty zostały przedstawione w brzmieniu oryginalnym oraz w tłumaczeniu na język angielski.

Teksty hymnu tureckiego i odezwy do młodzieży na dziedzińcu

Ponadto na dziedzińcu znajduje się sporo reprodukcji fotografii z czasów walk o Gallipoli oraz mapy i plany wyjaśniające przebieg walk - niestety opisane tylko po turecku.

Dziedziniec z reprodukcjami zdjęć

Informacje praktyczne:

Dom Atatürka jest dostępny dla zwiedzających. Cena normalnego biletu wstępu wynosi 2 TL, a zniżkowego (dla uczniów i studentów) - 1 TL. W muzeum można robić zdjęcia.

Przeczytajcie więcej o wiosce Bigali.