Wróciliśmy właśnie z rodzinnego wypadu do Irlandii, podczas którego wielokrotnie zadawałam sobie pytanie o sens podróżowania z dziećmi. Zapewne wielu podróżników, którzy są również rodzicami, frapowało to zagadnienie. Po co ciągnąć ze sobą dzieci w jakiś odległy zakątek świata? Zapewne umęczą się zarówno one, jak i ich opiekunowie, a w dodatku niczego nie zapamiętają z podróży! Taką opinią podzieliła się ze mną urzędniczka z biura paszportowego, gdy wyrabialiśmy pierwszy paszport naszemu wówczas 2-miesięcznemu dziecku. Może lepiej by było siedzieć z dzieciakami na placu zabaw przy domu rodzinnym lub ewentualnie podrzucić je na przechowanie troskliwym babciom?

W naszym przypadku żadna z tych opcji nie wchodziła w grę, chociaż, nie ukrywam, w pewnych momentach naszych wspólnych wypraw obie wydawały się kuszącymi alternatywami. Zapewne tak już będzie zawsze, w końcu podróżowanie to nie bułka z masłem, tylko poważny wysiłek organizacyjny, wymagający mnóstwa przygotowań, czasu i sił, o środkach finansowych nie wspominając.

Zdawałam sobie sprawę, że podróżowanie z dziećmi nie jest jedynie naszym udziałem, a wręcz przeciwnie - to pasja i styl życia wielu rodzin. Świadczy o tym mnogość stron internetowych i blogów poświęconych temu zagadnieniu. Jaka motywacja przyświeca tym rodzicom, których zapewne spora część czytelników uznałaby za 'wyrodnych'? Czy podróżowanie to sposób na życie lub hobby uprawiane z powodu posiadania potomstwa, aby pokazać mu świat, czy też niezależnie od tego faktu? Na koniec: czy zabieranie w egzotyczne kraje dzieci to wyraz szczególnej beztroski czy też owoc wielomiesięcznych przygotowań?

Na te, jak i wiele innych pytań stara się znaleźć odpowiedzi Anna Kuziemska. W ich poszukiwaniu przeprowadziła dwanaście wywiadów z rodzinami podróżującymi zarówno w najdalsze rejony świata, jak i całkiem niedaleko. Odpowiedzi, jakie otrzymała, są często zaskakujące - właściwie każdy rodzinny zespół podróżników posiada własny, niepowtarzalny styl wędrówki, sposób na odkrywanie świata oraz opinię na temat tego, co wyprawy dają najmłodszym członkom ekspedycji. Niektórzy rozmówcy podróżowali 'od zawsze', inni rozpoczęli przygodę i wędrówki w nieznane dopiero po przyjściu na świat dzieci. Dla części z nich podróże to sposób na zarabianie pieniędzy, dla innych - jedynie metoda na ich wydawanie. Co do jednego wszyscy są zgodni - podróżować z dziećmi warto!

Czy jest to grupa reprezentatywna dla naszego społeczeństwa? Z pewnością nie, większość rodaków wybiera mniej ekstremalne formy poznawania świata, często z perspektywy leżaka nad basenem, najlepiej w hotelu o wysokim standardzie. Są i tacy, których w ogóle podróże nie ciągną lub też wydaje im się, że z dziećmi są one niemożliwe. Tutaj zadaję sobie pytanie o grupę docelową czytelników książki Ani Kuziemskiej. Czy są to podróżnicy, których nie trzeba przekonywać do kolejnej wyprawy, a może bardziej ci, którzy chcieliby spróbować swoich sił, ale brak im wsparcia z strony znajomych oraz zrozumienia dla tego 'szaleństwa'? Zapewne, i jedni, i drudzy...

Książkę, a właściwie zbiór wywiadów, czyta się szybko i przyjemnie. Często zaskakują czytelnika ciekawostki i anegdotki z podróży. Jednak brakowało mi często bardziej konkretnych i przyziemnych informacji w rodzaju: jak kupić okazyjny bilet dookoła świata (i ile może on kosztować), czy da się wyrobić dziecku nowy paszport poza granicami Polski (i jak to zrobić) itp. Chwilami, przyznaję, ogarniało mnie przerażenie wywołane nieodpowiedzialnością rodziców, narażających dziecko na przechorowanie czerwonki w małym miasteczku na wschodnich rubieżach Turcji.

Każdy wywiad rozpoczyna krótki portret rodziny wraz z wyliczeniem krajów, które odwiedzono, a uzupełniają go zdjęcia z podróży - różnej jakości, chociaż trzeba przyznać, że często urocze i zaskakujące. Lekturę lekko utrudniały mi liczne wstawki sygnalizujące 'śmiech' rozmówców, wydaje się, że z samej treści i kontekstu czytelnik powinien zorientować się, czy dany fragment rozmowy jest zabawny, zamiast być nakłanianym do tego przez Autorkę.

Najbardziej zaskakującą częścią książki był dla mnie wywiad ze znanym polskim polarnikiem i podróżnikiem Markiem Kamińskim, prywatnie ojcem dwójki dzieci. Po przeczytaniu rozmów z dwunastoma rodzinami, które odwiedziły kilkadziesiąt krajów świata na prawie wszystkich kontynentach, ze sporym zdumieniem dowiedziałam się, że Marek Kamiński podróżuje z dziećmi po... Polsce. Co więcej, wydaje się, że wcale nie zamierza nakłaniać ich do wyprawy na bieguny, dając im wolną rękę na przyszłość.

Książkę znakomicie uzupełniają merytorycznie dwie ostatnie rozmowy: z dr Agnieszką Wroczyńską - lekarką specjalizującą się w medycynie tropikalnej oraz z prof. Anną Brzezińską - zajmującą się psychologią rozwoju i edukacji. Warto wziąć ich uwagi pod rozwagę przed wyruszeniem w daleką podróż z maluchami.