Limyra

Współrzędne GPS: 36.342831, 30.170519

Region: 

Antyczna Limyra (Λιμύρα) była małym, ale zamożnym miastem w Licji, położonym nad rzeką Limyrus. Osada, której ruiny oddalone są o 6 kilometrów od wybrzeża Morza Śródziemnego, była jednym z najstarszych miast tego regionu Azji Mniejszej.

Limyra

Zarys historii

Najwcześniejsze znaleziska archeologiczne z terenu Limyry to ceramika z okresu późno-geometrycznego czyli z VIII wieku p.n.e. Nie wiadomo jednak, jaki obszar zajmowała wówczas osada. Niewiele informacji posiadamy również z okresu archaicznego oraz wczesnego klasycznego. Osada rozwinęła się znacząco dopiero w V wieku p.n.e.

Limyra

W późnym okresie klasycznym Limyra została stolicą dynastii rządzącej wschodnią częścią Licji. Protagonistą tego rodu był Perykles, który całkowicie zmienił układ sił w regionie. W pierwszej połowie IV wieku p.n.e. pokonał on dynastię z Ksantos i wkrótce przejął kontrolę nad całą Licją oraz nad ziemiami położonymi na wschodzie i północy. Owe działania odbyły się najprawdopodobniej bez zgody Persji, która formalnie sprawowała kontrolę nad Licją od czasu jej podboju przez Cyrusa Wielkiego czyli od połowy VI wieku p.n.e.

W IV wieku p.n.e. Limyra odegrała znaczącą rolę w tzw. buncie satrapów w Azji Mniejszej, skierowanym przeciwko Persji. Ostatecznie władcy perscy utrzymali kontrolę nad tymi terenami, dzięki sporom pomiędzy sprzymierzonymi satrapami oraz poparciu Persji przez Mauzolosa, karyjskiego satrapę z Halikarnasu.

Limyra

Limyra pozostała pod kontrolą perską aż do podboju Azji Mniejszej przez Aleksandra Macedońskiego. Jego armia zdobyła i splądrowała Limyrę w 333 roku p.n.e. Po śmierci Aleksandra Wielkiego kontrolę nad Licją, a więc także nad Limyrą, sprawowali kolejno Ptolemeusze z Egiptu, Seleucydzi z Syrii oraz władcy wyspy Rodos.

Od 167 roku p.n.e. Licja znajdowała się w granicach Imperium Rzymskiego. Rządy Rzymu przyniosły Limyrze wiele wieków dobrobytu. W 4 roku n.e. zmarł w Limyrze Gajusz Juliusz Cezar, wnuk Oktawiana Augusta. Pierwszy cesarz rzymski widział w nim swojego następcę. Aby wprawić się do tej roli, Gajusz Cezar został w 1 roku p.n.e. wysłany do wschodnich prowincji, gdzie miał nauczyć się prowadzić sprawy imperium. Podczas tłumienia buntu w Armenii został ranny i zmarł w drodze powrotnej do Rzymu, właśnie w Limyrze. Wystawiono mu tam cenotaf czyli symboliczny grobowiec.

Limyra

Zwiedzanie

Ruiny Limyry położone są na północ od Finike. Wzdłuż drogi łączącej ta dwa miejsca ciągnie się przez wiele kilometrów antyczna nekropolia. Składają się na nią dobrze zachowane grobowce. Niektóre z nich ozdobione są reliefami wskazującymi na silne wpływy greckie z IV wieku p.n.e. Najwspanialszy grobowiec w dolnej części nekropolii, za teatrem, to sarkofag na piedestale, ozdobiony reliefem przedstawiającym ucztę pogrzebową oraz sąd nad zmarłym w zaświatach. Grobowiec ten, datowany na IV wiek p.n.e., należy do Katabury, bliskiego krewnego króla Peryklesa.

Limyra

Kolejny interesujący grobowiec w Limyrze znajduje się na wzgórzu akropolu, po jego zachodniej stronie. Archeolodzy odkryli tam fundamenty wspaniałego mauzoleum, stojącego na platformie o bokach długości około 19 metrów. Monument ten był otoczony fryzem przedstawiającym władcę na rydwanie wojennym, na czele swoich wojsk. Fryz ten znajduje się obecnie w kolekcjach Muzeum Archeologicznego w Antalyi. Monumentalne rozmiary oraz bogate dekoracje tego grobowca sugerują, że został w nim pochowany sam król Perykles, który zmarł około 370 roku p.n.e.

Limyra

Limyra znajduje się u stóp góry Tocat, która wznosi się na wysokość około 1200 metrów n.p.m. Akropol Limyry położony jest na szczycie stromego wzgórza. Na akropolu zachowały się fragmenty murów obronnych. Badania archeologiczne wykazały że osada na akropolu istniała od pierwszej połowy IV wieku p.n.e. czyli od rządów Peryklesa.

Ruiny miasta z okresu rzymskiego leżą na równinie w kierunku południowym, tuż przy źródłach rzeki Limyrus. Najokazalszą strukturą dolnego miasta jest teatr z okresu Cesarstwa Rzymskiego, który mógł pomieścić około 8 tysięcy widzów. Zastąpił on wcześniejszy budynek teatru, zniszczony przez trzęsienie ziemi w 141 roku n.e. Odbudowa nastąpiła jeszcze w tym samym roku, dzięki Opramoasowi z Rhodiapolis, który dostarczył niezbędnych funduszy. Zachowała się inskrypcja opisująca jego szczodrość.

Limyra

Naprzeciwko teatru, po drugiej stronie drogi, stoi odcinek murów obronnych z okresu rzymskiego. Pozostałe budowle na tym terenie pochodzą zarówno z czasów rzymskich jak i bizantyjskich. Najciekawszą z nich jest wspominany powyżej cenotaf Gajusza Cezara. Na zachód od teatru znajduje się niewielki budynek łaźni z II wieku n.e.

Około 3 kilometry na wschód od ruin Limyry (36.34887, 30.20651) stoi rzymski most, znany obecnie jako Kırkgöz Kemeri czyli Most Czterdziestu Łuków. Jest on jednym z najstarszych na świecie mostów łukowych. W rzeczywistości budowla ta posiada 28 łuków i mierzy aż 360 metrów długości. Most został wzniesiony najprawdopodobniej w III wieku n.e. nad rzeką noszącą obecnie nazwę Alakır Çayı.

Limyra

Informacje praktyczne

Wstęp na teren ruin Limyry jest darmowy. Z powodu prowadzonych prac archeologicznych część stanowiska może okazać się niedostępna dla zwiedzających.

Limyra

Bibliografia

Limyra

Fotografie ilustrujące niniejszy artykuł wykonał Michel Gybels.

Dojazd: 

Samochodem: ruiny Limyry znajdują się przy drodze łączącej miejscowości Yuvalılar oraz Saklısu, nieopodal trasy D400, łączącej Antalyę (na wschodzie) z Fethiye (na zachodzie). Najbliższą znaczącą miejscowością jest Finike, oddalone od Limyry o około 7 kilometrów. Aby dojechać do Limyry należy skręcić z trasy D400 na północ, i przejechać 5,5 km trasą D635, łączącą Finike z Elmalı. Z trasy tej trzeba skręcić w prawo (na wschód) w Yuvalılar. Po przejechaniu 1 kilometra dociera się do Limyry.

Powiązane artykuły: